Салгымтыалаах айаннара түмүктэнэн, Даркылаах биэрэгэр үктэнэн үөрбүттэрин эриэхсит! Ол да буоллар Өктөмҥө диэри тиэрдэр ыллам санаалаах оспуоччук кэбэҕэс көстө охсон биэрбэккэ, аһаҕас халлаан анныгар хонуктуур кыһалҕа кыһарыйбыттаах. Уолчаан суолу быһа ыарытыйан, букатын буорайан, уҥуохтаах тирии бэйэтэ тэлиэгэҕэ тиэллэн, айанын уһугар сыккырыыр тыына эрэ төрөөбүт дойдутун Өктөмү булбута.
Төрөөбүт дойду барахсан сайа охсор салгынныын, ис сүрэхтэн үөрэ-көтө көрсөр аймах-билэ дьоннуун санааны күүрдэр, сүрэҕи үөрдэр күүһүгэр ама ханнык эмп-томп тэҥнэһиэй?! Мөлтөөбүт-ахсаабыт бэйэтин көтөҕөн киллэрэн ороҥҥо сытыарбыттарыгар күтүөттэрэ өҥөйөн көрө-истэ түһээт:
– Оо, бу оҕо барахсан дойдутун буорун суохтаан тыына-быара кылгаабыт. Ийэ буоруттан бэрсиэххэ! – диэн саҥа аллайбыта үһү уонна төрөөбүт балаҕанын сабараанньатыттан буор киллэрэн оргуйбут ууга суурайа охсон иһэрдибитин, төһө да күүс-сэниэ эһиннэр, тиһэх тыынын мунньунан ыймахтаан кэбиспит.
Онтон ыла өс киирбэх сыыйа-баайа тыына уһаан, ыарыыта намыраан үтүөрэргэ барбыт. Хор, төрөөбүт дойду ахтылҕана, Ийэ буор тардыыта оннук күүстээх буолар эбит буоллаҕа…
* * *
Михаил Ефимович, кириэһилэтигэр көнөн, иллюминаторынан өҥөйөн көрдө. Былыт кэлимсэ халҕаһата үрэллэн, онон-манан быһытталаммыт киэҥ аҥхай аһаҕастарынан аллара тукулаанныҥы сэдэх мастаах-оттоох киэҥ сир нэлэһийэн көстөр. Уҥа диэки ыраах Өлүөнэ кэтит күөх лиэнтэ урсуна күлүмүрдүү дьиримниир, хаҥас өттүттэн синньигэс салаа үрэх эрийэ-буруйа субуллан түһэр.
Лииндэ үрэх үрдүнэн көтөн иһэллэр эбит. Киэҥ да дойду буоллаҕа, бу бэйэлээх сири-уоту кыаҕын дэлэччи туһанар киһи төһөлөөх барыс, дохуот ылыа этэй? Манна таба иитэр буол, барыс хайаан да киириэ этэ. Мантан арҕаалыы хоту диэки Ээйик курдук киэҥ тайҕалаах сиргэ питомник тэрийэн, кииһи аҕалан тэнитиэххэ баара. Икки-үс сыл устата бултаабакка ууһатан баран атын сирдэринэн тарҕаталаан кэбистэр, киис ахсаана балай да эбиллиэ этэ. Республика үрдүнэн сылга 25 тыһыынча киис бултанар, хас түөртүү киистэн биирин ылар буоллахпытына, ол аата сүүс тыһыынчаттан эрэ кыра чорбойор киис саппааһа баар. Ону икки төгүл элбэттэр, дэлэ барыс буолуо этэ дуо?
Андаатары муҥутаан 600 тыһыынчаны бултанара, он-тукпут билигин 200 тыһыынчаҕа түстэ, дьиҥинэн 500 ты-һыынчаны таах бултуур кыахтаахпыт. Ол инниттэн билиҥҥи андаатар ахсаанын икки-үс төгүл улаатыннарыахха наада. Онон хоту элбэх күөллэрдээх сиргэ эмиэ питомниктары тэрийтэлээтэххэ сатанар. Бэйэни салайыныыга киирдэххэ, маннык дьаһаныы суолтата улаатыа, көдьүүһэ күүһүрүө.