Олох дьолуттан матыах муҥун.
Оччоҕо түөрт өттө бүүрүллэн,
Ыарыы, тууйа хараҥарар.
Хараҕа, хамсыы, симириҥнии,
Харыаста туманнырар.
7
Хатыҥ үрэх үрдүгэр
Турар маҥан балаҕан,
Ол дьиэ сырдык түннүгэр –
Валентина барахсан.
Уордаах сэрии сиригэр
Түптэ түрүлүөн, хараҥа…
Кеша тыыннаах, баар этэ
Партизанскай тайҕаҕа.
Эн соҕотох хааллаҕыҥ
Муустаах муора биэрэгэр,
Нарын бэйэҥ олороҕун
Санаа муҥар, саарал муҥар.
8
Биир киһи кэнниттэн кэлэн:
– Тоойуом, Маня, туох буоллуҥ? – диэтэ,
Баттаҕын көннөрдө, уйадыйа,
Эгэлгэлээх тыллары кини эттэ.
Онтон оонньуу, элэк умнуллан,
Олохтоох кэпсэтиигэ киирдилэр.
Сүппүт киһини умнар туһунан
Сүүйэр тыллар этилиннилэр.
– Хаһан да хайыаҥый, тулуй, – диэтэ,
Аргыый аҕай, амарахтык кууһа. –
Тыыннаах киһи тыыннаахтары кытта
Дьолло көрдөс, доҕорум сыыһаа!
– …Итинтэн аралдьыта сатыыр дуу
Биитэр тугу этээри гынар?! –
Санньыар бэйэтэ таалан олордо,
Таабырын таайа, үөһэ тыына.
– Өлбүтү кытта өлбүт суох… –
Уонна уол турда. –
Тоҕойуом, холбоһуох…
Маня дьик гынна.
Дьыбарсыйда…
– Тохтоо, бэйи!.. Суобаһа суох!.. –
Кынтас гынна, киэр аста
Уонна сөҥө таастыйда…
Уу-хаар баспыт хараҕар
Уор уота симириҥнээтэ,
Туох эрэ түөһүн тылыгар
Бүөлүү биэрдэ,
Тыынын хаайда.
Харыастан дуу, киэр хаамта
Эргийбэттик, тиэтэйэ.
«Көр эрэ маны!.. Тугун абатай!..
Муҥунан туһанан эрдэхтэрэ!..»
Соһуччу этэ – күүппэтэх суол,
Мирон саатта, тууйулунна.
Күн ылааран, былыт быыһынан
Көстө-көстө туналыйда.
Ыраах кумахха муҥхаһыттар
Бэчимэ ырыатын ылластылар,
Муора тураахтара хаадьылааннар
Мирон үрдүгэр сапсыннылар.
Ким эрэ дьолун угуйаннар,
Куоҕастар аҥаатталлар.
Эргийбэт эрэллии кылбаҥнаһа,
Кубалар ырааталлар.
Илимньит салбах эрдиитинэн
Салгыбыттыы эрдинэр…
Муора уҥуор киирэр күнтэн
Көмүс суол ырылыйар.
9
Пароходтар күн аайы,
Маня суругун ылаары,
Манна тиксэр эбиттэр.
Хаһыытаһан бырастыылаһа,
Сайыһыннара, ыраата
Суругу илдьэ сүтэллэр.
Ыытта үксү.
Хоруй суох.
Өссө ыытта – суох да суох.
Күн-дьыл ууна уһунна
Улугурдар көһүтүүгэ.
Олох, үлэ, куолутунан,
Өрө күүрэ турбута.
Харсаах тыллар умнуллан,
Хоргутуһуу да ааста.
Доҕордоһуу эмиэ тиллэн,
Аньыылаах санаа арахта.
Ол курдук аргыстаһан
Олох суолунан истилэр…
Биирдэ күһүн Тууһуурга
Үгүс баарса тигистэ.
Фроҥҥа ыытар балыгын
Биригээдэ таһыста.
Онно күнү, түүнү быһа
Буочука хачайданар,
Тыраап устун тыаһаан киирэн,
Кырыытынан кыстанар.
Маня эмиэ куруустаһар
Мироннуун сэргэ, бииргэ.
– Баҕар, Кеша быстар саҕар