Биэриибин ити аатынан таһаарыам иннинэ, «кэпсиэ…» диирим, баҕар, түөлбэ тыл буолуо диэн саарбахтаан ылбытым. Онон саха олоҕун энциклопедиятын быһыытынан сыаналанар Амма Аччыгыйын «Сааскы кэмин» өссө төгүл сыныйан аахпытым. Онуоха Бииктэр биэлсэр аан бастакы үөрэммит сахалыы тылларыттан биирдэстэрэ «кэпсиэ» буоларыттан саҕалаан, арамаан усталаах-туоратын тухары «кэпсиэ» эҕэрдэ тыла буола сылдьар: «Чэй ис надо, үчүгэй, кэпсиэ», – диир биэлсэр».
«Кэпсиэ» аҥаардас эҕэрдэлэһиигэ эрэ буолбакка «Эн кэпсээ» оннугар туттулларын аны Алампа хоһоонноруттан эмиэ булабыт:
Дохсун санааҕын,
Дорҕоонноох өйгүн
Доҕорум диэн,
Тоҕо кэпсиэ даа…
(***Эн эбиккин дуу…)
Киэҥ сир кэлтэгэй
Кэмсилгэнигэр кэлгиттэрэн
Кэхтибитиҥ буолаарай?
Кэриэс доҕоруом,
Кэхтибэккэ кэпсиэ.
(«Көмүс доҕорум»)
Кэҕэһэлээх кэпсээниҥ
Киэһэ-сарсыарда дьыбарга
Кэй чуор кулгаахпынан
Кэпсиэн ааһар буолла…
(«Таҥхаһыт»)
Оттон «Ордугу булаары олоҕун алдьаппыт» кэпсээҥҥэ Алампа дьоруойдара «кэпсээ» буолбакка, «кэпсиэ» дииллэрин хас да холобурун булуохха сөп: «Дьэ эрэ, кэпсиэ, – дии-дии, хаана ыгыстан кытарда, сиргэ сытар маһы ылан кыспыта буола олордо…»
Онон, биэриим аатын сөпкө тобуллум диэн (урут Сунтаарга үлэлии сылдьан, «Сонуннары» итинник ааттаан таһаара сылдьыбыттаахпын) эрэллээхтик сананан үлэбин саҕалаабытым. Бу биир чаастаах биэрии быһа эфир быһыытыгар-майгытыгар барара тэрилтэ уопсай үлэтигэр-хамнаһыгар, ороскуотугар чэпчэтиини киллэрэр: өскө суруллан (бастаан устуллан, онтон таҥыллан) баран ыытыллара буоллар, икки-үс бүк элбэх үлэлээх, элбэх киһи кыттыылаах буолуохтаах, элбэх ороскуоттуур матырыйаал (устар кассеталар, уот-күөс туттуллуута, о.д.а.) бараныахтаах этэ. Тоҕо диэтэххэ, ол түгэҥҥэ биэриигин барытын баҕаҥ хоту тохтото-тохтото, хас эмэ төгүл сатаныар диэри хаттаан саҥара-саҥара уһулаҕын, онтон ону көрөҕүн, ордугун-хоһун, сатамматах өрүттэрин быһан таҥаҕын, төһө кыалларынан тупсараҕын, музыкалыыгын, тыастыыгын-уустуугун, онтон дьэ биирдэ эфиргэ биэрэҕин. Эппиккэ дылы, «ньалҕаарыччы тараан-тараан, оҥороон-оҥорон, киэргэтэн-тупсаран» баран. Оттон быһа эфиргэ тахсыы – туох кэлээхтиэй, биирдэ кэлэҕэйдээбитиҥ, биирдэ сөтөллүбүтүҥ хайдах баарынан көрөөччүгэ тиийээхтиир буоллаҕа. Онон тэрилтэ ити өттүгэр сүүйэр. Оттон көрөөччүлэр иннилэригэр биир бииргэ тахсар ыытааччыттан уонна биирдэ саҥараат онтун көннөрөр кыаҕа суох майгыга уһуллар ыалдьыттан улахан бэлэми, хомуллууну, дьоҕуру ирдиир.