Эмээхсин эргэрбит эрээри, сайын-кыһын уларыппат биир былааттааҕын киһи барыта билэр. Кыһын буоллар эрэ, бэргэһэтин таһынан онтун саба баанар. Оччоҕо, мааны бөтүүк тарааҕын санатан, ыраахтан кытаран көстөр төбөлөөх Моруусаны эндэппэккэ билэҕин.
Чараас да буоллар, бэргэһэни таһынан итинтикэтэ бэртээхэй хаттык буоларын эмээхсин бэйэтинэн билээхтиир. Оттон сайын куйаастан көмүскэнэрэ, тыалтан хаххаланара эмиэ ити былаата. Чаҕылхай кыһыл сибэккилэрдээх, маҥан хонуулаах ып-ыраас былаатын биир сырыыга сүөрэр, оччоҕо тута бобуонньуктуу баанар.
Ол быыһыгар үчүгэйкээн бэйэлээх, сэбиэскэй саҕаттан илдьэ сылдьар, чап-чараас муос кырыбыайкатынан билигин да ситэри кырыара илик чанчыгын тараанан ылар үгэстээх. Бүттэр эрэ, абына-табына чарааһаабыт баттаҕын сыыһыгар, кэтэҕэр туллубат гына тугу эрэ кэтэрдибит курдук олордьу анньынан кэбиһэр. Сотору-сотору онтун харбаан ылан илиитин иминэн бигиир, сатана баара сытан хаалыа диэн сэрэхэдийэр.
Саамай кылаабынайа, Морууса бобуонньуктаммыт буоллаҕына, ол аата кини ханна да ыксаабатын үтүө бэлиэтэ, Аппырыыһыныын манна күннүктээн уһуур санаалаах. Бараары гыннаҕына, булгуччу кырыбыайкатын хаҥас илиитинэн харбаан көрүнэр, уҥатынан олохтоохтук анньынар уонна кичэйэн, ханан да быыс булан түспэтин курдук, былаатын уһуктарын, сэҥийэтинэн эргитэлээн бүк тутан, моонньугар тып курдук баанан кэбиһэр. Онтон тура эккириир, уҥа илиитигэр тирэнэр дьоҕус тайаҕын харбаан ылар, хастыыта да дугунан, ыйааһынын төһө уйуоҕун бигэргэтэн холонон көрөр, итиэннэ моонньун уһатан, сиһин нөрүтэн баран, иннин диэки түһүнэн кэбиһэр.
Итини барытын килиэп ылаары уочаракка турар, атыны тугу да гынара суох дьон элбэхтик кэтээн көрөн, уостан уоска түһэрэн, киэһэ-сарсыарда дьиэҕэ-уокка кэпсииллэриттэн киһи барыта билэр. Сылтан сыл бу уларыйбат көстүү, мэлдьи биир сүнньүлээх сыһыан этэҥҥэ олох кэрэһитэ курдук буоларыгар тиийэр…
Килиэп лааппыта, Аппырыыс этэринии ас-таҥас тахсар сирэ, дэриэбинэ биир кытыытын эргин сыыр үрдүгэр турар. Маҥан оппуохата ыраахтан кылбайан көстөрө да астык. Онуоха эбии киһи аймах тыыннааҕын тухары сырдыкка талаһарыныы, ити маҕаһыын дьиэ кылбаата дьону да угуйарга туох эрэ кистэлэҥнээх кэриҥнээх. Инньэ гынан, дьуһуурунай курдук, сарсыардааҥҥы чэйин ирэ-хоро иһээт, оҕонньор килиэбин лааппытыгар аа-дьуо кэлэн, таска быраҕыллыбыт куруук тохтуур мас дьааһыгар дьөрөллөн олорор буолар. Бөх хомуйааччылар кытта итини билэр буолан, оҕонньор дьааһыгын хаһан да бырахпаттар, оннуттан да халбарыппаттар. Тулатын сиппиирдэринэн ып-ыраас гына харбаан ааһаллар. Онон Аппырыыс олбоҕо тыытыллыбат сокуоннаах. Кини кэллэ да, күн аҥаара сиэбин хастан, хаалаах табаҕын таһаарар, өөр да өр астаһан биир сотону таба тутан оруур уонна аа-дьуо, ол-бу диэки көрө-көрө, кичэйэн бэлэмнэнэр. Ыксаабыт киһи тугун бытаанай, ыл, мин уматыым диэн кыйаханыах да курдук эбит эрээри, Аппырыыс ханна бараары тиэтэйдэҕэй? Күнэ-дьыла тустаахха, киниэхэ, уһаабыта оччо. Сото кэбиһэн табахтыы олорор оҕонньору ыраахтан көрөн, хойутаабыт ынах ыаччылар чаһыны сыыспакка сирдэтэллэр. Ыксаабычча, уутугар аҥаарыйбыт кыраларын мөҕөн-такайан өр гымматтар, туруора охсоллор: