Сүрэх кистэлэҥэ - страница 5

Шрифт
Интервал


Оронугар тиэрэ түһэн, маҥан оппуохалаах дьиэ үрдүн көрө сытан, түүннэри утуйбакка, ыарахан санааларын – субурхай суһуохтарын тарыыр.

Күнү быһа үүт хайдах киирэрин, оҕолорун хайдах аан бастаан көрбүттэрин, хайдах эмтэрбиттэрин, кэргэннэрэ хайдах үөрбүтүн, туох бэлэҕи оҥоруохтааҕын кэпсэтэн тахсар бииргэ сытар дьахталлара утуйбуттара ырааппыт. Кини диэки аһыммыт, ардыгар аһаҕастык сэтэрээбит да курдук көрдөллөр, оо, атыттар, олох атыттар, киниттэн атын-атын кытыл нөҥүө-маҥаа тураллар. Кинилэр дьоллоохтор, оттон кини – сордоох. Дьоллоох сордооҕу кытта аргыстаспат, тоҕо диэтэр, биирин дьол үөһэ өрө көтүтэр, тулатын барытын сырдатар, иккиһин сор аллара умса баттыыр, хараҕын бүөлүү түһэн, күн сырдыгын даҕаны көрдөрбөт.

Түүн үөһүн лаппа ааһыыта туолбут ый албын сирэйэ ньалҕарыйан кэлэн, түннүгүнэн өҥөйөн көрөр. «Хайа, бу эн утуйбакка сытар эбиккин дуу?» диэбиттии ымайар, уолан хаалбыт көмүскэтин түгэҕиттэн уһуннук одуулуур, ол кэннэ бэйэтин былааһын билиммиттии, төгүрүк бэйэтэ сабыыта суох түннүк ортотугар бүтүннүү ньалҕарыс гына түһэр. Кырдьык, бу ыйтан куотар кыах суох, онон бэринэригэр эрэ тиийэр. Тунаархай уота тыгарын абааһы көрөн, Аанчык сирэйин куоттара сатыыр да, син биир ситэн кэлэн арыылаах тылынан сирэйин салыыр курдук.

Тоҕо?! Туох аньыым-харам иһин? Атын дьон оҕолоро үчүгэйдэр дии. Оо, хайа эрэ дьоллоохтор!.. Тоҕо миэхэ манныгый? Бу сааты-сууту! Атын дьахталлар үөрэн-көтөн дьоллонон тахсан, аймахтарыгар оҕо сууйуутун тэрийэллэр, үөрүүлээх түбүккэ ыллараллар. Оттон мин? Сууйуу буолуохтааҕар, дьоҥҥо да көрдөрөр кыбыстыылаах. Кэргэним дьоно булгу миитин буруйдуохтара. Араас саҥа-иҥэ тарҕаныа… Көнүө дуо? Эмтэнэн, киһи киһи курдук буолуо дуо? Хайыыбыный? Арай, кырдьык, аккаастанан кэбистэххэ? Умнуохха, барытын умнуохха! Туох да буолбатаҕын курдук. Өлбүт оҕо төрөөбүт дэттэриэххэ. Оччоҕо олох уларыйбакка, урукку дьаалатынан устан иһиэ этэ. Ол эрээри… Ханна эрэ кини сорҕото, сордоох дууһа, таптатар диэни билбэккэ эрэйи көрө сырыттаҕына, барытын умнуоҥ дуо? Санааҥ чэпчэки, суобаһыҥ ыраас буолуо дуо? Таҥара үөрэҕинэн маннык түгэҥҥэ хайдах сөп буолуой?

Бу ыйытыыларга хоруй була сатыыр да – көстүбэт.

Кэргэнэ быраастартан ыйыталаһан билэн баран, аҕыйах тыллаах сурук ыыппыт:

«Аккаастан. Кыайан эмтэммэт үһү. Дьонум наһаа соһуйдулар. Кинилэр да инньэ дииллэр. Өссө да оҕолонуохпут буоллаҕа дии. Чэ, кытаатан тулуйа сатаа, чыычаах. Сыллыыбын, Стас».