Эр киһи уонна дьахтар - страница 51

Шрифт
Интервал


Бэргэн сонун бүрүнэ быраҕынна да, таһырдьа баар буолла. Хайыы-үйэ хараҥаран эрэр. Кинилэр дьиэлэрэ дэриэбинэ кытыытыгар баар, онон тута хонууга тахсан, көнө сиринэн сирэйин хоту саллаҥнаата, иннигэр туох да көстүбэтин үрдүнэн, дьөрү сэппэрээк да үүммэтэх киллэм хонуунан хааман иһэрин билэрэ, халлаан ичигэһигэр соторутааҥҥа диэри бадараанынан баһылла сыппыт суол кэллэ, хата, тоҥмут, онон лүһүгүрэс буорга үктэнэн эрэйдэммэккэ туораата. Балачча хаамта, кэннин хайыстаҕына, дэриэбинэ чаҕыл уоттара сүр сытыытык тырымнаһаллар. Тэйиччи массыына тыаһыыр, тоҥ хонууга кини атаҕын тыаһа бүтэҥитик лүһүгүрүүр, ол курдук дэриэбинэттэн балачча ыраах тэйдэ. Ити курдук кудуххай хаамыынан баран иһэн, Бэргэн туох эрэ күрүөҕэ анньылынна, өссө тимир. Ээй, бу диэки аһаҕас хонуу ортотугар дьоннор уҥуохтара бөлүөхсэн көстөллөрө, онно тиийэн хаалбыт.

Хаптаһын ыскамыайка баарын булан олордо, аата, кэлбит да сирэ баар дии, туох эрэ куһаҕаны биттэммиккэ дылы. Эмиэ да ити баай дьоҥҥо ыалдьыттааһын кэнниттэн манна кэлии туох эрэ ситимнээххэ дылы. Биирдэ санаан көрдөххө, хайдахтаах да бэйэлээх киһи төһөлөөх да күннээбитин-күөнэхтээбитин, киэбирбитин-киэптээбитин иннигэр, олоҕун суола манна кэлэн түмүктэнэр. Күннээҕи сиир килиэби атыылаһар харчыта да эрэйинэн көстөр кыһалҕа дьуоҕатыгар тахсыбаттыы батыллыбыт, ас-таҥас чааһынан эстибит да киһи буоллун эбэтэр халлаан хабарҕаларынан хаалбытыныы, муора тобуктарынан дьаратыйыбытыныы саныыр хаһыытыыр харчыны халыҥнык харбаабыттарынан өҥнөнөр баай-талым олохтоох да буоллун – манна кэлэр иэдээн түмүктэн син биир куоппаттар. Тиһэх чэрчи – биир, ити кэнниттэн сытыах бэйэтэ буоллаҕа киһи барахсан, бэйиэт эппитинии – «тоҥо, сытыйа, оо, ычча!..» Оттон күннэтэ ол хаһан да кэлиэ суоҕунуу олороохтуубут, дьиҥэр дьоннор бу дойдуга букатын кэлбэтэхтэрин мэлдьи саныыллара буоллар, чиэс-суобас диэни умнубакка, арыый атыннык, эйэ дэмнээхтик сылдьыахтара эбитэ дуу…

Ол эрээри туох да диэбит иннигэр, Дина уонна кини эргимтэтэ ырааппыттар, аҥаардас ити коттеджтарыгар да төһө үп ороскуоттаммыта буолуой? Судургутук ааҕан көрдөххө, дэриэбинэҕэ биир улахан оһоҕу тутарга тыһыынчаҕа тиийэ кирпииччэ ороскуоттанар дииллэрэ, оттон ити икки мэндиэмэннээх дьиэҕэ хас да сүүһүнэн тыһыынча кирпииччэ киирдэҕэ. Ырыынакка биир кирпииччэни уон солкуобайтан итэҕэс атыылаабаттар, оччоҕо аҥаардас кирпииччэтигэр хас да мөлүйүөнү төлөөбүт буолан тахсар. Ол – дьиэ көҥдөйө эрэ, ис-тас тэриэбэлэрэ, таһынааҕы дьиэлэр, олору барытын малынан-салынан толоруу, оо, аата-ахса биллибэт харчы ороскуоттаммыт…