Эронӣ миллатҳо. Муҳоҷирати ҳинду-аврупоӣ - страница 3

Шрифт
Интервал


Европаҳои қадимии ҳинду аврупоӣ деҳаҳои махсуси пӯшида бунёд мекунанд. Аврупои ҳинду-аврупоӣ маъданҳои маъдани ботлоқ ва оҳан гудозишро аз онҳо омӯхтанд. Оҳан барои онҳо металли арзон ва арзон буд. Оҳанҳои оҳан назар ба мис ва биринҷӣ васеътаранд ва бинобар ин ҳеҷ монополия дар ин металл ба вуҷуд наомадааст: маъданҳои он ба миқдори зиёд зери таъсири микроорганизмҳо дар ботлоқҳо ва дигар обанборҳои мавҷуда ба вуҷуд омадаанд. Масоҳати кӯчдиҳии ориёҳо танҳо бо фаровонии кӯлҳо ва ботлоқзорҳо тавсиф мешуд. Оҳан ба осонӣ истихроҷ карда мешуд, аммо коркарди он ва коркарди он малакаҳои муайянро талаб мекард, ки ба рушди васеи оҳангарӣ ва дигар ҳунарҳо такони тоза бахшид. Воситаҳои оҳанин биринҷии мулоимро иваз карданд ва ниҳоят сангро иваз карданд. Тавассути истифодаи доғҳои оҳанӣ, шудгор, қитъаҳо ва табарҳое, ки барои пешбурди хоҷагии сӯзонанда заруранд, кишоварзии ориёӣ ба шиддат рушд кард. Ҳисоббаробаркунӣ дар ҳама ҷо ба вуқӯъ пайваст, ки байни онҳо муддати тӯлонӣ мубодилаи тиҷорӣ ба роҳ монда шуд.

Маънои умумии ин ҷо эҳтимолан дар зерин буд. Арияҳои қадим ин заминҳои ботлоқро барои ба даст овардани маъдан истифода бурданд, вақте ки он маъданро гум кард, деҳаҳо сӯхта шуданд ва чоҳҳо пур карда шуданд. Аз ин рӯ, деҳаҳо тақрибан 100—200 сол вуҷуд доштанд. Хӯроки асосии ин пинҳон доштани сирри технологияҳо (ноу-хау) оид ба истеҳсоли маҳсулоти гуногуни металлӣ бо истифодаи усулҳои металлургӣ буд, то ки қабилаҳои дигар дар бораи он огоҳ набошанд ва рақобатро тарк кунанд.

Тибқи як гипотеза, ориёиёни қадим аз даштҳои ҷануби Урал ба воситаи ҷануби Украина, нимҷазираи Балкан то Микени ва сипас ба Эрон ва Ҳиндустон ҳаракатҳои бузург карданд. Ин мумкин аст, ки онҳо он касоне буданд, ки ба Mycenae ва Осиёи Хурд фарҳанги асппарварӣ оварданд, ки қаблан маълум набуданд, санъати тайёр кардан ва истифодаи аробаҳои ҷангӣ. Қадимтарин ароба дар ҷаҳон аз фарҳанги Аркайм пайдо шудааст (то соли 2026 пеш аз милод).

Аробаҳо ва тасвири аспҳо аз Аркайм (1, барқарорсозӣ), Персеполис (2 Эрон), Миср (3), Сумер (4):

(1)



(2)



(3)



(4)



Тақрибан 4 ҳазор сол пеш қабилаҳои ҳинду-аврупоӣ ё баъд ориёӣ ватани худро дар ҷануби муосири Русия тарк карданд. Баъзе аз онҳо ба ҷануб ба заминҳое, ки акнун дар ҳудуди Эрон воқеъ аст ва баъдан ба Ҳиндустон кӯчиданд. Дигарон ба Анадолу (қаламрави Туркияи муосир) кӯчиданд.