Журт:
– Ал келбейт.
– Кайра-кайра учура берип, бизге таарынды окшойт.
– Ал биз менен коштошуп алыс сапарга кетти.
Эл жакшылыкты үмтөтүпкуш кеткен тарапты колун серепчилеп карап турушту. Журт бул көрүнүштү жаманчылыкка жоруп жатты.
Көк асман. Куштан дарек жок. Муштумдай боз караан учуп отуруп, асманга сиңип кеткен экен. Эл кушту жоктоп, асманды карап, баарынан айрылгансып, жалдырап туруп калышты. Бир чай кайнамдай убак өттү шекилденет. Алыстаасмандан бир караан элге карай сызып келаткандай болду.
–Тетиги эмне?
– Бир караан сабалай учуп келатат.
– Көзү курч балдар карагылачы?
– Карарган ал эмне?
– Көк кажыр го.
– Тарп жору окшойт.
– Таз карабы.
– Алар чоң болот жай учат. Мунун учушу ылдам экен. Бир кыраан куш го.
– Бул чабыты алыска кеткен алгыр кыраан куш тура.
– Жарыктык зыпылдай учуп келатат.
– Ой, ажонун кырааны.
– Ал кайра келатат.
– Кудай берди.
– Айланайын жаратканым колдой көр!
– Эмне кылаар экен карап туралы.
– Бизден кетпесе экен. Теңирим бизге кубат берсин!
– Деги эли-журтубуз аман болсо экен.
Куштун учушу өтө олуттуу тыянак чечимге келгендей сыяктанат. Жаныбар болсо да, бүткүл элдин ой-санаасын билип тургандай сезилет. Эл кушту көрүп шыктана түштү. Канча кылса да мекен, эл жерин коргогон адамдан калган асыл таберик эмеспи. Асманда күүлдөгөн дабыш эшилип, жаныбар шукшурула келип ылдыйлап, анан жай каалгый абада айланып далайга туруп алды.
Журт:
– Кыраан бизди таштаган эмес экен.
– Ал таштабайт, эстүү жаныбар эмеспи.
– Акылдуу жаныбарды жаратканым колдой көр!
– Ал бизди ташташы мүмкүн эмес. Ал баарыбыздын колдоочубуз. Канаттуу жай акырын каалгып келип, Рыс деген кишинин оң ийнине жай жайгаша конуп кайраттуу шаңшып жиберди. Баары сүйүнө кубанып, кыйкырып жатышты. Эл токтоно албай термелет. Каны кызуу жаштар дүргүп дуулдап турушту. Эми Рыс деген ким эле? Майданга жибербей эл аны катып калган. Өзү жарды үй-бүлөдөн. Андай баатырлар эл ичинде өтө аз төрөлүп, өтө аз чыгат. Ал калыс журттун тагдырын ойлогон, акылман, чечен, баатыр адам болчу. Колунда болгон байлыгын жардыларга таратып бере берген. Эл башкарууга ылайыктуу адам болуп, жаштайынан эле калайыктын камын көздөп жүргөн. Ал каза болгон ажонун биринчи кеңешчиси болуп, ажо баардык ишин анын айтканындай аткарып жүргөн.
Карыялар:
– Кагылайын журт эл тербип турганда багыбыз бар экен.
– Рыска конду туура конду.