Все науки. №2, 2023. Международный научный журнал - страница 13

Шрифт
Интервал


Терминални ойна сиртига электр контакти сифатида кавширланганда ойна ва каширлаш кушимча материалларини иссикликдан кенгайиш койэфициенти турлича булганлиги сабабли контакт вакт утиши билан кучиши мумкин. Бу камчиликни тузатишни усулларидан бири кавширлаш материалларини таркибини тадкикотлар асосида тугри танлашдир.

Тадкикотларни натижаларидан маълумки, кавширлаш сифати (дегродатсиясига) кулланиладиган флюс тартиби ва таркибига хам боглик. Флюс билан кайта ишланган майдон 3 дан 20:1 нисбат муносабатида булиши керак. Бундан ташкари кавшрлашдан олдин суртилган флюс кавширлашдан кейин тозалаб ташланмайди. Кавширлаш натижаларини самарадорлигига кулланилаётган флюс таркибига хам боглик.

Купчилик тадкикотларни курсатишича кавширлаш кушимча материали сирт зичлиги микдори 0,18 дан 1,43 г/см >2 ораликда яхши натижа беради. Ойна сиртига терминални кавширлаш температураси 20—200°С ораликда булади.

Яхши натижа берган тадкикотларда кавширлаш кушимча материали Sn-Zn (калай-рух) таркибда Zn масса улиши 8% ни ташкил этади.

Мисол учун Sn-Zn паялник температураси 260° C ёки 320° C булганда сифатли кавширлаш амалга ошади. Металл чикиш (электрод) 1 мис ёки латун элементни оз ичига олади. Кавширлаш кушимча материалини 113 ва 123 сиртларда сирт зичлиги 1,18 г/см >2 ни ташкил этади.

Кавширлаш технолгиясини ойнага таъсирини аниклаш максадида махсус кетма кетликда тажрибадар утказилган.

Иссиқлик даври синови ҳар бир намуна учун циклни такрорлаш орқали амалга оширилди, у 30 дақиқа давомида -30° C да сақланган ва кейин бир цикл сифатида 30 дақиқа давомида 80° C да сақланади. Бундан ташқари, циклни такрорлаш жараёнида шиша тагликдаги ёриқлар пайдо бўлиши бевосита кўз билан кузатилган ва ёриқлар пайдо бўлишини кузатишда ёриқлар пайдо бўлишидан олдин такрорланган цикллар сони ҳисобланган.

2-жадвалда ушбу ихтиронинг кавширлаш усули билан ишлаб чиқарилган намуналар (мисоллар) ва қиёсий мисоллар учун иситиш даври синовининг натижалари кўрсатилган. Иссиқлик даврлари сони 300 дан кам бўлган ва шиша тагида ёриқлар пайдо бўлган ҳолат «Х» билан, термал даврлар сони 300 ва ундан кўп бўлган ҳолат "◯" билан кўрсатилган.

2-жадвалдан кўриниб турибдики, металл қўрғошин материали электроди латун бўлган қиёсий мисолда, паялникнинг ҳарорати 310° C ёки 260° С, флюс майдони нисбати 3 дан кам. Бирлик учун кавширлаш кушимча материали сирт зичлиги 0,14 дан 1,18 г/см