Lipuo tsa batho ba Tropical Africa, ba lulang ka boroa ho lelapa la Semitic-Hamitic, hangata li kopantsoe ka malapa a mabeli: Niger (Congo) – Kordofan le Nilo-Saharan. Sehlopha sa Niger-Kordofani se kenyelletsa sehlopha sa Niger-Congo – lihlopha tse ngata ka ho fetisisa le tse kopanyang: West Atlantic, Mande, Volts, Kwa, Benue-Congo le Adamawa-Eastern. Batho ba Atlantic Bophirimela ba kenyelletsa batho ba bangata ba Fulbe ba phelang ka lihlopha tse arohaneng hoo e ka bang linaheng tsohle tsa Sudan Bophirimela le Bohareng, Wolof le Serep (Senegal), le tse ling. ), batho ba Volta (moy, loby, bobo, Senufo, joalo-joalo) – Burkina Faso, Ghana le linaheng tse ling. Lichaba tsa Kwakwa li akarelletsa batho ba bangata ba lebōpong la Guinea ba kang Mayoruba le Ibo (Nigeria), Akan (Ghana) le Ewe (Benin le Togo); haufi le MaEwe ke limelo, ba lulang ka boroa ’me ka linako tse ling ba bitsoa maDahome; boemo bo itseng bo ikhethileng bo lula ke batho ba buang lipuo (kapa lipuo) tsa Kru. Bana ke Bakwe, Grebo, Krahn le batho ba bang ba lulang Liberia le Ivory Coast (Ivory Coast). Sehlopha se senyenyane sa Benue-Congo se thehiloe ke batho ba bangata, bao pele ba neng ba nkoa e le lelapa le khethehileng la Bantu le sehlopha sa Eastern Bantu. Batho ba Bantu, ba fapaneng haholo ka lipuo le setso, ba lula linaheng tsa Afrika Bohareng le karolo e 'ngoe ea Bochabela le Boroa (Democratic Republic of the Congo (eo pele e neng e le Zaire), Angola, Tanzania, Mozambique, Zimbabwe, Afrika Boroa, joalo-joalo). Bantu ba arotsoe ke litsebi tsa lipuo ka lihlopha tse 15: 1st – duala, lupdu, fang, joalo-joalo; 2nd -teke, mpongwe, kele; Ea boraro – bang, pgala, mongo, tetelya; Ea bo4 – Rwanda, rundi; 5th – ganda, luhya, kikuyu, kamba; 6th-nyamwezi, nyatura; 7th – Seswahili, togo, hehe; 8th – Kongo, ambundu; 9th-chokwe, luena; 10th-luba; 11th-bemba, fipa, tonga; La bo12 – Malawi la bo13 – Yao, Makonde, Makua; 14th – ovimbundu, ambo, herero; 15th – Shona, Suto, Zulu, Spit, Swazi, joalo-joalo.
Lipuo tsa Bantu li boetse li buuoa ke lihlopha tsa Pygmies tsa Congo Basin (Efe, Basu A, Bambuti, joalo-joalo), hangata ba khetholloang e le batho ba arohaneng. Har'a Bantus e ka bochabela le e bohareng, puo ea Seswahili, e nang le tšusumetso e hlokomelehang ea Searabia, e atile lilemong tse mashome tsa morao tjena, palo ea ba e buang ke limilione tse 60 (batho ba Seswahili ba ba limilione tse 1,9). Ba-adamaua, e leng sehlopha se senyenyane se ka bochabela, se akarelletsa Azande, Cham-Ba, Banda, le ba bang ba lulang Sudan Bohareng le Bochabela.