Дьокуускай билигин – хаалтыстаах, бартыбыаллаах, сулууспалаах, уонна бүддьүөттэн үлэлээх дьонунан толору куорат.
Киин куораппытын оҥорон таһаарааччылар уонна уран тарбахтаахтар куораттарыгар кубулутуҥ диэн ыҥырабын.
Эһиги, Саха сирин эдэр ыччата, сайдыыга көҥү көтөн тахсыыны, сайдыыны ситиспит дойдулар бу иннинээҕи көлүөнэлэрэ дойдуларын туһугар оҥорбуттарын курдугу оҥорор, кыайар аналлааххыт.
Эрэнэбин эдэр дьоҥҥо, итэҕэйэбин кэхтибэт кэскилгэ!
САХАҔА СЫРДЫК ЭРЭЛИ САҔАР
«Уол оҕо үс кырыылааҕа, урааҥхай уһуктааҕа» диэн хайҕал тыллара чахчы уратылаах, көннөрү дьонтон таһыччы эр бэрдэ, элик үтүөтэ киһиэхэ туһаайыллан этиллээччи. Саха омук барахсан оннук туйгуннардаах буолан, былыр-былыргыттан туһугар тууланан, иннигэр илимнэнэн, эстибэккэ-быстыбакка кэллэҕэ. Кинилэр, урааҥхай саха хоодуоттара-хоһууннара уһук түгэн, кыһалҕа кыһайдаҕына, үлэҕэ, булка, күн-хаан күһэйдэҕинэ – кыргыска даҕаны, бар дьоно тумус туттар, дурда-хахха күөн киһилэрэ буолан өрүһүйэллэрэ. Оннук, омугун дьолугар төрөөбүт биир уһулуччу киһинэн дьон-сэргэ Матвей Евсееви ааттыан ааттыыр. Кинини төһө даҕаны биир саастыылааҕым буолбутун иһин, кырыы эрээри, ураты сиргэ төрөөбүт-үөскээбит, сэбиэскэй кэмҥэ иитиллэн үлэһит, киһи буолбут Матвей Евсееви мэлдьи биһирии, сөҕө, хайгыы, толло даҕаны көрөрүм. Хайдах итинник уустук биисинэс эйгэтигэр, буолаары буолан, дьалхааннаах тоҕус уонус сылларга тоҕу анньан киирэн, ситиһиилээхтик үлэлиирин өйбөр сатаан батарбатым. Кини ким да бэлэмэ, үөһээттэн өрө тардыыта суох олоҕор, үлэтигэр суолун бэйэтэ солонон, көмүс-алмаас хостооһунун, батарыытын курдук омук ааттаахтара, урдурҕаччылара эрэ баһылаан-көһүлээн илдьэ сылдьар оҥорон таһаарыы, урбаан эйгэтигэр эргичийэн тахсыылаахтык үлэлиирин, саханы бырамыысыланнаска киллэрбитин дьон-сэргэ биһириир, олус хайгыыр. Биир бэйэм, тэҥҥэ кэриэтэ үрдүк үөрэххэ үөрэммит, эмиэ саха тыатын сириттэн, уһук, кытыы нэһилиэктэн тыыллан-хабыллан тахсыбыт үөлээннээхпинэн киэн тутта саныыбын. Уонна, олохтоох дьон барытын кэриэтэ, саха даҕаны итинник уустук оҥорон таһаарыы хайысхатыгар атын омуктартан хаалсыбакка, өссө ордуктук үлэлиэн сөбүн дьиҥ дьыаланан, күүстээх үлэнэн дакаастаабыт, итиэннэ күн бүгүнүгэр диэри айымньылаахтык үлэлээн, чаҕылхай холобуру көрдөрө сылдьарыттан олус үөрэбин-астынабын. Көрсөн кэпсэтиэх иннинэ, атын араас матырыйаалы билсиһэргэ кини эт саастыы, оҕо сааһын доҕорун Н. Михалева-Сайа «Саханы быыһаабыт саха» диэн интервьютун наһаа сөбүлээн, ылынан аахтым. Онуоха тирэҕирэн, тоҕоостоох түгэн тосхойбутунан, М.Н. Евсеев күүрээннээх үлэтин-хамнаһын, олоҕун туһунан кинилиин атах тэпсэн олорон кэпсэтииттэн кылгастык киэҥ эйгэҕэ билиһиннэриэхпин баҕарабын.