– Бу да ас, – дии-дии Уйбаан куруппааскылар төбөлөрүн хампы ытыртыыр, – киэһээҥҥи миин баар. Күн аайы итиччэ да иҥнэрэ улахан. Байылыат олоххо тиийэр дьон буоллубут.
– Оннук эрэ буоллун! – Шура биир да түүнү энчирэппэккэ үргээн бурҕаҥнатар. – Оҕолорум ааҕа түү бэриинэлэниэхтэрэ буоллаҕа. Таба тириитэ тэллэх кытаанаҕар сөбүн эрэйдэннилэр.
– Ийээ, били уотуҥ умайара чугаһаата, – диэн улахан уол таһырдьаттан быган туран хаһыытыыр.
– Чэ, мин тахсан кэтээн көрүүм, туох уота умайар баҕайыный?
Уйбаан уола ыйбыт туһаайыытын диэки көрбүтэ, саҕахха соҕотох сулус санньыйбыта көстөр. Атын сулустар көстүөхтэрэ эрдэ. Чаас аҥаара саҕахтан хараҕын араарбакка кэтиир. Сулуһа саҕаҕы кытта ыпсыһыах буолан иһэн, төлөннүрэр курдук өрүтэ көтүөлээн барар. Хаар үрдүнээҕи салгын хамсыыра кытарары барытын «уокка» кубулутар эбит. Арааһа, былыргы өбүгэлэрбит итини көрө-көрө ол-бу үһүйээни оҥорон кэпсиир буоллахтара.
– Хайа? Уоккутун көрдүгүт дуо? – Шура күөһүн хотороро буолбут, остуолугар иһит тарда сылдьан ыйыта тоһуйар.
– Ээ, дьэргэлгэн нөҥүө сулус көстөрүн «уот» диир эбиппит.
– Оннооҕор тимир ылтаһыны өрбөх курдук тэлимнэтэр этэ буолбат дуо?
– Киһилээх чочумаастара ыраахтан кырдьык-хордьук хамсыыр курдук буолааччылар.
– Ол иһин «Киһилээх» дэммит дуо? – уоллара ыйытан чап гыннарар.
– Баҕар, буолуо. Өрүү дьоннооҕун иһин эмиэ ааттыахтарын син.
– Оччоҕо «Дьонноох» диэ этилэр, – диэн уол иннин биэрбэт.
– Тоҕо эрэ «Таастаах» диэбэтэхтэр.
– Баҕар, «Иччилээх» диэбит дьүһүннэрэ ини. Дьэ эрэ, эрэстэрээҥҥэ да дэҥҥэ көстөр аста боруобалыаҕыҥ. Сап саҕаттан салҕанан тот олоххо үктэнэр дьон буоллубут. Дойдубут иччитин эрэ кэлэппэтэрбит.
– Биһиги иннибитинээҕилэр кэлэтэннэр, маҥнай утаа атыҥырыы көрүстэ дии санаабаккын дуо?
– Суох. Биһиги күһүн эрдэ бу дойдуну булбуппут буоллар, муннубут тыбыырбакка кыстыахтаах этибит. Киһилээхтэр киһилии көрсүбэккэлэр эрэйдээтилэр. Хара сиргэ этэҥҥэ үктэннэхпитинэ, ким бу дойду дьиҥнээх хаһаайына буоларын көрүөхпүт. Бачча киэҥ дойдуттан көҥөнө оонньообуттарын көрдөрүллүө. Дьону итирдэ-итирдэ хаартылыылларын ыраас мууска таһаартаан тэйиэм.
Сарсыарда, дьоно тура иликтэринэ, Уйбаан ыттарын көлүйэн хотоол диэки көтүтэн хаалар. Олохтоох таба ханна сир өтүөй, хотуттан соҕуруу сыҕаллан истэхтэрэ. Ону хотоол нүөл отугар киллэрбэккэ кыйдаталыы сылдьыбыт быһыылаах. Сэрэйбит курдук, үс таба үөрдэриттэн ыраах быстан мэччийбитэ буола сылдьар. Олору быһа охсон ыллахха, үөрдэригэр холбоһо сатаан, саа тэбиитигэр киирииһиктэр.