Умусликэн и его друзья - страница 10

Шрифт
Интервал


Тыкэн гунчэ, угу бугадук Дуннэр Эни. Эhилэ гуннэгэчинин оча омолгичан-ты – тар-ты дуннэлэ исча. Гиркилин уруечивкил. Кэ, тыкэн, Умусликэн. Бэйҥэ-дэги иргиҥэтын, бэркэнэви бакача.

Геван-этыркэн

Бэркэнэви бакакса, Умусликэн дэлэмичэн сачари Эҥнинюн Геван-этыркэндулэ дэгилҥэт оран. Эhилэ Тэмбекан гунивки:

– Эр иктэкэнмэв сумуконди уйкэл аhэктэкэл мэндуи.

– Гакал, гакал, поро, – гунивки энинин Амака. – Эр иктэвэ амҥаhинми, ҥиду-дэ этэнни кеивувра. Эр иктэ сома сэнэчи бивки, экэл-нюн сэнмирэ.

– Эр дэктэндэнкэнмэв нян аямат дяякал, – буденэ, Оли гунивки. – Нуллакис тогово, эр-ты эмэдиҥэв синдулэ. Бэлэтнэдиҥэв. Экэл сэнмирэ, аямат нюриктэдуи лапкикал.

– Эр-кэ, – Огилкандя гунэн, – иркидукки инҥактаканас будем, эрэ нимҥэдиҥэс – эр-ты би эмэдинҥэв. Ма, гакал, экэл сэнмирэ.

– Кэ, бэйҥэл-гиркил, дэгил-гиркил! – гунэн – Умусликэн. – Бакалдыдиҥат-ку, этэп-ку, ҥи саран. Бэйҥэ-дэги иргиҥэтын биhим, этэм сунэвэ омҥоро окин-кат. Дэлэмичэн сачари укумнивэн умна, иhэвчэ биhим. Тэмбе-эhэткэнюн нэкунэчэн биhив. Багар, окин-мал, бакалдыдиҥат, – тыкэн гуннэ, омолгит дэлэмичэн сачари орондуи угивки, балдынадукин балдыри уhивэн гавки. Иларакан дэлэмичэн оронин пэриhинивки, мэҥумэ лэпурэлин – дэктэннэлин балдывкил, де дэгиллэ-вет!

Угиели дэгдевкил. Таркан дэгдевкил, эркэн дэгдевкил. Юри юлтэн юдерилэн дэгиллэ, дулин буга чэчэмэлэн, ламбулдяр ламдулэ дэгиллэ. Горово, горово тыкэн дэгивкил. Гадук ичэhинэн Умусликэн – экун-ка килбэнэдевки. Килбэнэдеечивки, сомат килбэнэдеечивки. Эhан энуликлэн килбэнэдеечивки, Эhилэ Умусликэн hанҥувки сачариви:

– Эней дэлэмичэн сачари Эҥни! Экун-ка делодут килбэнэдерэн? Эhалив энуликнэтын килбэнэдерэн. Экун тар?

– Геван-этыркэн чорама-дюн килбэнэдерэн тар. Багдарин мэҥундук овча чорама-дюн, таргачин бивки дюн. Самиhикал эhалви, эткэн дагамадиҥат Геван-этыркэн дюван, – гунивки оронин. – Эткэн дуннэлэ негурдиҥав, аямат нэмэдуи тэгэтчэкэл, экэл тыктэ, – тыкэн гуннэ дэлэмичэн сачари дуннэлэ тэгэhинчэрэн, hалгардуи илиhинчаран. Ичэhинэн Умусликэҥит – мэҥундук овча чорамандя мэҥумэ куюргиду уркэлдевки. Мэҥумэ куюрги дявучадявки тар чорамандява. Тариҥин пэриденэ уркэлдевки.

– Кэ‚ сэрувкэл этыркэнмэ, – гунивки сачариҥин. – Инэҥ адявки тариҥис. Сэрувдиҥэс этыркэнмэ, мэҥумэ чорами дюви нэктэгурдиҥэн, дуннэлэ тэвувкэндиҥэн, – гунэн дэлэмичэн сачари.