Умусликэн и его друзья - страница 4

Шрифт
Интервал


– Эдэ, дорово! – Амакат гунэн. – Эда эмэчэв, hанҥуракис, мэн киhалгадуи эчэв эмэрэ биhим. Долчаткал минэвэ. Биракан дяпкадун кадаркачан биhин. Тар кадаркачан hулидун умун дягдаткан биhин. Тар дягдатканду аи-эвэнки hутэкэнин эмкэдуи локучадяран. Горово локучадяран бидиҥэн, дэлби соҥонови соҥочо, дылганин сипчэ. Багар, си санни, ҥи тар куҥаканма карайдиҥан? Аи-эвэнки оронин тэкэнин биhинни, аи-бэевэ андагиматчаҥнанни, эчэ. Он некэдеп тар куҥаканма?

– Тэдемэ, аи-эвэнки оронин тэкэнин биhим би. Би hутэлвэв эвэнкил оронтодявкил. Кэ, ичэнэгэт, эма куҥакан тар дягдатканду локучадяран. Ичэвкэкэл, иду тар дюр hалгалкан, коҥнорин дылилкан, эвуники эhалкан аи-бэе hутэкэнин эмкэдуи локучадяран, – тыкэн гуннэ дэлэмичэн сачари Энни: ичэнэрэн.

Кэ, ҥэнэктын багар. Тэмбекэнты эдяран-канан? Тэмбекан тар эмкэвэ каравдявки. Куҥакан соҥовон долдыксал, бутунну сиги бэйҥэл эмэрэ. Эмэксэл, ичэксэл, гунмэчиливкил:

– Аҥадякан-куҥакан, эчэ! Муланике. Сэмдиҥэн эчэ, – туксакиткан энинин гунивки. – Ҥи нуҥанман улидиҥэн? Туhактадаи-кэт, ҥэнэктэдэи-кэт эhин сатара. Мэнми улидэи, девгэи бакадаи эhин сара, букэкундиҥэн, бараксакакун!

– Дюр hалгалкан, коҥнорин дылилкан, эвуники эhалкан энинэ ачин этэн иhэврэ, – Агилкан гунэн. – Дюр hалгалкан эчэ дыгин hалгалкан бэйҥэ бирэ, эдягин-дэ! Би-кэ эhим мулана бэе hутэвэн син мэн амҥаи этэн сатара иргидэй.

– Эда тыкэн гунденни: дюр hалгалкан! – Тэмбекан эвки элэксийрэ. – Ичэкэл, дыгин hалгачи эчэ! Таҥкал аямат, дыгин hалгачи эчэ! Минэвэ сомат урэчэ, эчэ, – тыкуливки Тэмбе.

Хутэкэн арай дюр ҥалэканми эмкэдук ювчэ, hалгакардии согинтудявки. Тар дюр ҥалэван ичэксэ, дюр hалганман ичэксэ, Тэмбекэн эhилэ дыгин hалгачи биhин, гунивки.

– Дыгин, дыгин hалгачи! – мэккусивки Тэмбе Агилканнюн.

– Моҥнон! – гунивки Агилкан. – Уhакан бинэ, hэгдыл гуннэвэтын эда эhинни долчатта? Дюр hалганин, дюр ҥалэн нуҥандун. Иhэвуксэ, тар-ты дюр ҥалэтпи вадиҥан синэвэ! Бэе ҥалэн бутуннувэ ситавки: бэрвэ-кэт дявучавки, бэйҥэвэ-кеивки. Эр-ты дюр ҥалэтпи, иhэвуксэ, бэркэнэи одиҥан, бэйҥэ дылван hогдиҥан! Бэеду дюр ҥалэн, дюр hалганин бивки. Эдягин-кат, би-кэ эhим мулана нуҥанман, – Агилкан гунивки.

– Колборвотын сигдэ улидеҥнэнни, – Сигачан гунэн. – Тарит тар синэвэ бэе эвки аявра, тарит синэвэ бэе бэичивки. Минэвэ бэе эвки илэчэрэ, би бэенюн аят бидеҥнэм.