Тыын былдьаһыгар - страница 3

Шрифт
Интервал


Уол оҕо уон түөрт сааһыгар диэри сатабыл, эт-сиин, күүс-күдэх, өй-санаа өттүнэн саастаахтарыттан хаалсыа суохтаах. Тугу даҕаны сатаабат, мөлтөх, унньу-санньы түспүт уолу оҕолор атаҕастыыллар. Уол оҕону аҕата кыра эрдэҕиттэн батыһыннара сылдьан сиэргэ-туомҥа, булт үгэстэригэр үөрэтиэхтээх. Ол сорох ыалга кыаллыбат. Хомойуох иһин аҥаардас ийэлэр бааллар, ыал аҕата да барыта булка, сиргэ-уокка сылдьыбат. Онон бу кинигэбин уол оҕо иитиитигэр көмөлөөх буоллун диэн суруйдум. Баҕар биир эмэ уол ааҕан баран, дьиҥнээх эр киһи буоллаҕына, кинигэм сыалын ситтэ дии саныам этэ.

Бу кинигэҕэ уонтан лаппа тахса булчут араас моһолу туораан, өлө-өлө тиллэн, мүччү-хаччы туттаран, эр санаалаах дьон буолан, өлөр өлүүттэн быыһаммыттара сурулунна. Аан дойду ааттаахтарын уонна тыа боростуой дьонун олоҕу көрүүлэрэ, сиэрдэрэ-майгылара, уол оҕо ыксаллаах, өлөр-тиллэр мөккүөрүгэр хайдах бэйэ бодотун тардынан, өлөр өлүүнү кытта туруулаһыахтааҕа ойууланна. Хаһан баҕарар атах анныттан алдьархай адаҕыйыан сөп, онно бэлэм буолуохтаахпыт. Кураанах куолутааҕар, тус мин санаабар, дьиҥ олохтон ылыллыбыт кэпсээннэр, оҕо сүрэҕэр-быарыгар, өйүгэр-санаатыгар тиийимтиэ буолаллар. Ыал аҕата эрэ барыта бултаабат, онон кинигэҕэ баар умсулҕаннаах кэпсээннэри ааҕан, уол оҕону көлдьүн, ээл-дээл быһыыттан, арыгыттан тэйитэн чөл олоххо сыһыардаҕына, саха дьоно дьолбут буолуо этэ.

Күндү ааҕааччы, сынньалаҥҥар умсулҕаннаах кэпсээннэри ааҕаргар сүбэлиибин, дьоллоох-соргулаах буол!

Ааптар

Маҥнайгы түһүмэх

Олохпор өйдөөн хаалбыт түгэннэрим

Маҥнайгы булт

Ханнык да киһиэхэ оҕо сааһа ордук күндү, истиҥ буолар эбит. Кыра сырыттахха буолбут сырдык чаҕылхай түгэн өйгөр сөҥөн хаалар. Миэхэ, сааһыран эрэр киһиэхэ, ойор-тэбэр оҕо сааһым дьикти түгэннэрэ сотору-сотору харахпар көстөн кэлэллэр. Өйбөр одоҥ-додоҥ сөҥөн хаалбыты сурукка тиһэргэ холоннум, онон эһиги истиҥ, мин кэпсиим.

Кыра сылдьан сүрдээх мэник-тэник, биир сиргэ түптээн-таптаан олорбот оҕо үһүбүн. Түөртээх-биэстээх бэдик ынах этэрбэстээх уонна Кочубей курдук бэргэһэлээх этим. Кочубей диэн киинэҕэ көстөр үрүҥнэри кытта сэриилэспит үрүҥ папаахалаах кыһыл хамандыыр. Онтон миэнэ маҥан каракуль бэргэһэ этэ. Торбос тириитэ ботуоҥкалааҕым, онно «бултуур тэрилбин»: арагаайканы уонна бадараанынан оҥоһуллубут, оһоххо хатарыллыбыт буулдьаны уктарым. Маннык таҥнан-симэнэн, хорсун кыһыл хамандыырыныы сананан, тэлгэһэм иһигэр мас аты миинэн сүүр да сүүр буоларым. Былыргы ынах этэрбэс барахсан, быата эрэ сөллүбэтэр, сүүрэргэ чэпчэкитэ сүрдээх буолара. Убайдарым моҕотойдуу баралларыгар куруук кыра диэн хааллараллара, онуоха ытыы-ытыы эккирэтэрим. Улаатан борбуйбун көтөхпүтүм да кэннэ, ыраах бултуу баралларыгар хаалларар этилэр. Хаалар сүрүн сылтаҕым: түөрт киһи «ИЖ-56» диэн көлөөскөтө суох матасыыкылга баппаппыт.