Кытайлык өзгөчөлүктөргө ээ социализм жаңы доорго кадам шилтеп жатат, анда биздин коомдун түпкү карама-каршылыгы элдин жыргалчылыктын тынымсыз өсүшүнө болгон муктаждыгы менен өнүгүү процессинин бирдей эмес мүнөзүнүн жана жетишсиз даражасынын ортосундагы карама-каршылыкка айланган. Жаңы тарыхый шарттарда реформа саясатынын жана өнүгүү процессинин жемиштерин кеңири массанын арасында кеңири, адилеттүү, реалдуу бөлүштүрүү кытай кыялын ишке ашыруунун маанилүү шарты болуп калат. Жалпыга бирдей орточо бакубаттуулукка жетишүү ички саясат чөйрөсүндөгү эң орчундуу багыт болуп саналат жана бир калыпта эмес өнүгүү көйгөйлөрү негизинен жарандардын тигил же бул социалдык топко мүчөлүгүнө жараша социалдык кепилдиктердеги айырмачылыктар чөйрөсүндө көрүнөт. Балдар бала бакчага, жаштар билимге, жумушчулар эмгек акыга, оорулуулар дарыланууга, карылар камкордукка, жашоо үчүн турак жайга, алсыздар колдоого муктаж. ……Мамлекеттин ишинин башталышы жана акыркы максаты катары элге багытталган универсалдуу өнүгүүнү ырааттуу ишке ашыруу, калктын элдик жыргалчылыгынын өсүшүнө артыкчылык берүү жана адамдардын ар тараптуу инсандык өнүгүүсүн тездетүү талап кылынат. Мына ушундай болгон учурда гана биз өнүгүү процессинин кыймылдаткыч күчүнүн тынымсыз өсүшүн камсыз кыла алабыз, массанын биримдигин тынымсыз чыңдай алабыз, Кытайдын 1,3 миллиарддан ашык эли бүткүл дүйнөлүк жыргалчылыкка карай ишенимдүү кадам шилтей алат.
ОРИГИНАЛ
Асман асты мамлекети – бир организм, падыша – баш, чиновниктер – сан жана билек, эл – кол-бут. Төмөндөгүлөр кайгырса, жогоруда чын жүрөктөн кубаныч болбойт. Төмөндөгү эл ачарчылыктан жапа чегип турганда, жогоруда тамак-аш жетиштүү болбойт. Төмөндөгүлөр сууктан кыйналса, үстү жагыңа кийим-кече жетпей калат. Бутуңузга бут кийимсиз баш кийим кийүү ырым-жырымды бузуу болуп саналат. Бут суук болгондо жүрөк оорусуна алып келет. Адамдар сууктан жапа чеккенде, мамлекетте ооруну пайда кылат.
Сюнь Юэ, «Шен Цзянь» трактаты («Өткөндүн сабактары жөнүндө ой жүгүртүү»), «Чжэн ти» бөлүмү («Саясий система»), Чыгыш Хань доору
КОММЕНТАРИЙ
«Шен Цзянь» («Өткөндүн сабактары жөнүндө ой жүгүртүү») трактатынын автору – соңку Чыгыш Хань доорунун философу жана тарыхчысы Сюнь Юэ. Трактат беш бөлүмдөн турат: «Саясий түзүлүш», «Учурдагы окуялар», «Ырымдарды айыптоо», «Ар түрдүү кептер» эки бөлүктөн турат. Чыгарманын аталышы тарых сабактарын тактоо маанисиндеги «шэнь» – «тактоо» жана «цзянь» – «насаат үлгү» деген сөздөрдөн түзүлгөн. «Бутка суук тийсе жүрөк оорусуна алып келет. Элге суук тийсе, мамлекеттин ооруларын пайда кылат» деген «Саясий түзүлүш» бөлүмүнөн алынган.