Все науки. №11, 2023. Международный научный журнал - страница 19

Шрифт
Интервал


Бошкарувга жараёнли ёндошув Агросаноат кластери менежменти назариячиларининг ва амалиётчиларининг бошкарувчилик муаммоларини хал килувчи барча фаолият турларини вазифали ёндошувга «ортикча берилиб кетиш» натижасида (шунда хар бир вазифа бошкалардан алокасиз холатда куриб чикилади) ягона занжирга бирлаштириш максадидаги интилишларини акс эттиради. Бунда хар бир алохида харакатнинг узи жараён булиши шартида, диккат шундай харакатларнинг узаро богликлигида жамланади.

Агросаноат кластери ишлаб чикаришнинг интенсивлаштирилиши, ихтисослашувнинг чукурлашиши ва кучайтирилиши шароитида, якуний натижа сарфланган мехнатга ва хужалик максадларига хамда стратегиясига мувофик холда ходимлар бошкарувининг таъминланишига хам боглик булади.

Агросаноат кластери хозирги вактда нафакат зиммага олинган ишлаб чикариш мажбуриятларга эришишгина эмас, балки фермер хужалиги ишчи-ходимларининг ижодий фаоллигини рагбатлантириш хам мухим. Бугун ходимлар фермер хужалигининг энг мухим инсоний ресурсини ташкил килишига хеч кандай шак-шубха йук.


1-расм. Бошкарув вазифаларининг узаро богликлиги


Агросаноат кластери ва фермер хужалиги (ишлаб чикариш бирлиги сифатида) ижтимоий-иктисодий тизимни ташкил килади.

Энг аввал бу жамият ва мазкур ишлаб чикариш тизими билан маълум иктисодий ва ижтимоий манфаатлар билан боглик булган одам мазкур бирликнинг асосий фаол унсури эканлигини билдиради. Кишилар ва ишлаб чикариш воситалари уртасидаги алока мавжуд ишлаб чикариш муносабатлари билан, биринчи галда ишлаб чикариш воситаларига мавжуд булган мулкчилик муносабатлари билан шартланади. Бу аник бир кишининг мехнатга булган муносабатларини хам белгилайди. Тизим максадлари кишининг максадларига мувофик келмаса, киши уларни, чекловчи йурикномаларни ва б. кабул килармиди? Нихоят тизимининг фаол унсури булган, юкори валентлик даражасига эга булган киши, уз фикр-мулохазаларига таянган холда ижтимоий ва хатто ишлаб чикариш хусусиятли, мазкур ишлаб чикариш тизимининг максадларига номувофик алокаларни яратишга, тизимининг меъёрий фаолиятини бузишга кодир хам. Шундай килиб, тизим таркибида субъектив унсурнинг мавжудлиги ва унинг ихтиёрий хулкининг (узбошимчалик) эхтимоллиги узига яраша баркарорсизлантирувчи омилдир.

Шу тарзда бир тарафдан баркарорсизлик омилининг тан олиниши бошкарув олдида максадга мувофик урнатиладиган алокаларнинг мустахкамлигини таъминлаш вазифасини белгилайди. Тизим ички алокаларни таъминловчи жараёнларни режалаштириш, меърий чеклаш, назорат килиш ва мувофиклаштириш шунга кумаклашади. Бошка томондан, алока жараёнларини автоматик тарздаги мувофиклашувини таъминлаш максадларида бошкарувчилик таъсирнинг иктисодий методлари, маънавий рагбатлантириш кулланади. Бу максадларнинг умумийлиги асосида бирлаштирилган кишиларни харакатнинг энг окилона усулларининг, тизимни ташкиллаш даражасини юксалтирувчи самарали алокаларнинг ижодий кидирувига даъват килади.