Теория гидросерных катастроф М.Г.Гросвальда превращает фольклорное мифическое произведение “Урал батыр”, как считается до сих пор, в воистину естественно – научное летосказание об этих грандиозных и невероятных природных событиях, основанное на вспоминаниях выживших в этой катастрофе свидетелей – наших далеких предков. Прилагаем фото этого великого ученого – непризнанного на своей родине гения.
2.Ҡобайырҙың “Инеш”-ендә иҫкә алынған күренеш һәм ваҡиғаларҙың ҡайҙа һәм ҡасан булғаны
Ерҙәге һуңғы боҙланыу осорона хас тәбиғәт күренештәренә, шул иҫәптән ҡобайырҙа күп урын алған һыуға бәйле тәбиғәт ваҡиғаларына ла таянып, “Урал батыр”ҙағы ваҡиғаларҙың ҡайҙа һәм ҡасан башланыуын ҡобайырҙың инеш юлдарынан уҡ аңлап була. Урыны турала[4]:
1. Борон – борон борондан
––
У тирәлә ҡоро ер
Барлығын һис кем белмәгән,
Дүрт яғын диңгеҙ уратҡан
Буған, ти, бер урын.
Анда буған, ти, борон
Йәнбирҙе тигән ҡарт мән
10. Йәнбикә тигән бер ҡарсыҡ…
Алдараҡ килтерелгән картанан күренеүенсә, һыу баҫыуының 1-се моделенә ярашлы Евразияның уйпат ерҙәре бик ҙур майҙанды ҡаплаған һыу аҫтында ҡалған саҡтар булған. Уралды көнсығыштан да, көнбайыштан һәм көньяҡтан өҫкө кимәле унан күпкә түбәнерәк бик киң территориялар уратып яталар. Ҡобайыр хәбәр итеүенә ҡарағанда, фәндәге шул диңгеҙ тураһындағы ҡараш нигеҙҙә дөрөҫкә тап килә, ахрыһы. Нәҡ ошо диңгеҙ Уралды уратып алып, унда “ҡоро ер” ҡалдырған.
Ҡобайырҙа иҫкә алынған ваҡиғаларҙың ваҡытын түбәндәге юлдарҙан самаларға мөмкин:
470. –
Борон беҙ тыуған ерҙә,
Атайҙар үҫкән ерҙә
Үлем була торғайны:
––
480. Ерҙең өҫтөн һыу ҡаплап,
Ҡоро ере бөткән һуң;
Ҡасҡан – боҫҡан кешкләр
У тирәнән киткән һуң.
––
––
Әсәң мән беҙҙең ҡасып
Киткәнде у күрмәне.
Был йәнбирҙе ҡарттың улдары Урал менән Шүлгәнгә һөйләгән һүҙҙәренең бер өлөшө. Тимәк, Йәнбирҙе менән Йәнбикә Урал тауҙары янындағы түбәнерәк урындарҙы әлеге диңгеҙ һыуы баҫа башлағас, ҡоро ер эҙләп, ошонда – Урал тауҙары араһына килеп юлыҡҡандар борон заманда. Был диңгеҙ ҡоро ерҙе бик яй, быуаттар дауамында ғына баҫҡан; уның иң тәрән ваҡыты әлеге Ҡара диңгеҙҙе Урта ер диңгеҙе менән тоташтырған проливтар йырылып киткән мәлгә тап килә, тип фаразлана, сөнки шунан һуң ғына Көнсығыш Европаны Һәм Урал тауҙарынан көньяҡтараҡ ятҡан ерҙәрҙе ҡаплаған диңгеҙҙең һыуы Атлантик окаенға ағып китеп, ошо ерҙәр һыуҙан ҡотолған. Был ваҡиға бынан 11640 йыл элек булған, тип раҫлау ҙа бар[7], ләкин сама менән 10-15 мең йыл, тип әйтелгәне ышаныслыраҡ булыр һымаҡ[2]. Ә ҡарт үҙе тыуған еренән Урал тауы ҡалҡыулыҡтарына байтаҡҡа алданыраҡ, диңгеҙ баҫа башлағас уҡ, килгәндер тип алһаҡ, “Урал батыр” ҡобайырындағы тәүге ваҡиғалар бынан йә 10 меңдән, йә 11640, хатта 15 мең йылдан да боронғораҡ булып сыға(Бында Йәнбирҙенең иҫкә алған хәбәрендәге “борон” һүҙенә ул ҡарттың үлемдән ҡасып ҡотолоп, бәлки быуаттарҙан элегерәк ваҡиғаларҙы ла “үҙе хәтерләгән” рәүештә һөйләүе мөмкин булыуын иҫтә тоторға кәрәктер).