Хаһыат ыстатыйата хаартыскалардаах. Хаартыскалар кэмэнтээрийдээхтэр: “Духовный лидер шиитов имам Муса Садр, исчезнувший в Ливии и один из руководителей “Хезболла” Саляд Аббас Мусауи, убитый израильтянами в 1992 году”. Былыргы дьыаланы эмиэ тоҕо хаһыстаҕай? Онтон ыла устуоруйа остуоруйата эҥин саҥа аатынан толоруллубута. Итэҕэл саҥа илиидэрдэрэ үөскээбиттэрэ. Билигин барыта атын курдук да, илин илинигэр, арҕаа арҕаатыгар өссө да баар. Ол тухары араастаһыы, атааннаһыы сүтүөх быһыыта суох. Үйэлээх итэҕэллэри саҥа түмсүүлэр үтэйиэх курдуктар.
– Оннооҕор биһиги Халдьаайыбытыгар Момуой үөрэҕэ үөскээн улахан сумотуоха, – Кумааҕы духуобунай учууталын умнан бэрт.
Онтун кытары билигин сибээстэһэр кыаҕа суох. Кини сайдыыга атыыланан сылдьар, биирэ атахтааччылар ахсааннарыгар сылдьар. Нөлтэк этэринэн, луох кытта онно баар үһү. Кумааҕы олоҕун соччото суох түгэннэрин сарбыйан кэбиһэр идэлээх. Уонна сыл-хонук аастар ааһар, саат-суут улам сотуллар. Киһи эрэ эдэригэр эҥин-дьүһүн буолар. Онтун содулун соспутунан салгыы айанныыр. Эдэр буола сылдьыбытын иннигэр эппиэти сүгэн дьолтон маттаҕа ол. Кумааҕы үөрэҕинэн иирэн эҥин дьаллыкка ылларбакка эдэр сааһын аһарбыта. Уонна куһаҕан буолуох сибикитэ билиннэҕинэ куота көтөн иһэрэ бэркэ туһалаатаҕа.
– Пахнет паленым, – диэт ньылбырыс гынан хаалара.
Паапканы өрө таҥнары хаста да көрдөөбүтүн булбата.
– Ханна баран хаалбыт баҕайыный? Конди…
Кумааҕы ыра санаа ыйан биэрбит чыпчаалыгар илэ-чахчы сырыттар да, хараҕа туолбат. Инньэ оҕо эрдэҕиттэн биир биһириир дьахтардааҕа. Онтун да дьахтары дьахтар курдук көрүмүнэ, сиимбэл эрэ быһыытынан ылынара. Киһибит силигэ ситиэҕин сиимбэл ситтэрбэт. Сиимбэл да сыыппара – туох хара накааһай диэххэ айылаах. Аһыыр аспыт да сымыйа, илэ дьахтар да мэлигир. Сүрэҕи сылаанньытаары паапканы хасыһабын диэн эмиэ мэлийдэ. Санаатын ол аайы тоҕо түһэриэй. Уонна бар дьон бас билиитинэн буолбут санаа биир да утаҕа саппаҕырыа, туһата суохха туһуланыа, ханна да халыйыа суохтаах. Онто-манта адаарыйбыт тимир иһигэр киирдэ. Уол туран эрэ биэрэр, тэрил эҥин иҥиирин эргитэ сылдьан эрчийэр.
Бээ, бу Кумааҕыбыт манна үлэлиир эрэ дуу, олорор дуу? Түннүгэ-үөлэһэ суох бүтэйгэ сыыппара, өйдөөх тэрил арааһа уонна халдьаайылар өйдөөх уоллара хаайтаран биир хааһы буолбуттар быһыылаах. Тас эйгэҕэ букатын кыһаллыбат эбит. Түннүк оннугар тэлэбииһэр, дьахтар оннугар сиимбэл, таһырдьа дьаарбайар, эти-сиини чэбдигирдэр оннугар эрчийэр тэрил. Кэми бэйэтин эргитэ оонньуурга санаммыкка бу буола турар даарам да наадата суох. Урут тиийээччигэ, эрдэлээн иһээччигэ илэ мэһэйдиир эрэ. Илэ дьахталлар киниэхэ тугу биэриэхтэрэй? Дьахтар диэн ылыгас, ымсыы, ыына-мээнэ… Уонна илэ мэнээк кэми сиэтиэҥ да, өйгүн сүүйтэриэҥ да. Таах сибиэ, халтайга. Сэртипикээттэртэн тэйиччи өссө биир өйдөөх тэрил ойоҕоһугар өйөммүт хаартыска диэки кылап гынар. Син мээнэ дьахтар мэндээриччи көрөн олорор. Үстээх-хастаах оҕону көтөхпүтүнэн. Оҕо үүт-үкчү биһиги киһибит курдук. Кубарыччы хаппыт кыра Кумааҕы, кыыс Кумааҕы…