Мажлис юрюлеген бинаны алдындагъы майданда Нажмутдинни он мингден де ар тыкъ адамы булангъы асгери, эшикни ал дына ерли тыгъылып, тыкъма-тыкъ болуп токътагъан. Шагьарны ичи де чакъырыл май гелген савутлу адамлардан толгъан, Шагьарны халкъы: бусурман, орус, жугьут – бары да къакълыкъгъан, бек рагьатсыз лыкъда ва уллу хозгъавулда. Олар бу къара гючден оьзлени аманлыгъын сакъламакъ муратда, савутланывну ва сакълыкъ этив ню гьайында. Неге тюгюл де, тюртюшюв лер болуп, къалмагъар башланып, уллу къан тёгюлювлер болма имканлы. Чинкде си, чакъырылмагъан къонакълар гелгенли шагьарда низамсызлыкъ, пакарсызлыкъ, башалманчылыкъ ва урулар башлангъан.
Шо гюнлер шагьарны къадиси, базар да Нажмутдинни адамлары урлагъан ки ритни ва олай башгъа затланы гелтирип, Наж мутдинни онг къолу – Узун-Гьажини алдына ташлай.
Муна, шулай къара къалмагъарлы ва уллу гьарасатлы вакътиде бир-нече гюнлер гючлю тарт-соз булан юрюлюп турагъан Дагъыстан вилаят мажлисде арагъа салып ойлашмакъ учун, ахырын чылай бирдагъы керен имамлыкъны масъаласы салына.
Нажмутдинни байлыгъына алдангъан дурангили Ибрагьим къади булай дей:
– Сиз не сёйлейсиз?! Олай уллу алим Нажмутдинге муфтилик таманлыкъ эте деген недир? Муфтилик эсги пача гьуку матны заманында бусурманланы алдатма къурулгъан идара. Нажмут дин олай адам тюгюл. Ол шариатны валиси. Шариатдан бир англаву ёкълар айта огъар муфти деп. Нажмутдин муфти тюгюл! Нажмутдин – имам. Бирдагъы айтаман, ол – имам. Шуну сиз неге англамайсыз? Мунда бир гишиге бары да ихтиярны бермеге яра май деп айтып юрюйгенлер бар. Тюз айт майлар. Имам болгъан сонг, о шариатны гьукмуларын юрютмеге герек.
Магьаммат къади Дибиров огъар бу лай жавап къайтара:
– Сен не айтсанг да, биз огъар муфти деген атны багъыйлы гёрдюк. Башгъа ат огъар ошавсуз. Нажмутдинге имам демеге ярамай. Имам тюрлю-тюрлю бола: юр тну имамы, намазны имамы, шагьарны имамы. Нажмутдин буса ругьанилени башы. Чинкдеси, имам болма тийишли гиши артына сирив-сирив этип асгерлер де салып гелип, халкъгъа къара къоркъув да берип гючден болма айланмай.
Эрпелили байлардан бириси ер еси Даниял Апашев де булай бек уста кюйде сёйлей:
– Муна, сав жуманы узагъында юрю люп турагъан мажлисде бир нече керен урунуп, имамлыкьны масъаласын чечме ге бажарылмай тура. Озокъда, Нажмут дин биз айтагъан кюйде гелмеди. Кёп ас гер булан гелди. Сиз айтасыз, шариатда имамлыкъ ярамай деп. Балики, бир уллу зарал гележек буса, шариат да бир затны, дурус-гьакъ тюгюл йимик затны яратып къоймасмы экен?