Читать Саамай күндү бэлэх - В. Лукина

На данной странице вы можете читать онлайн книгу "Саамай күндү бэлэх" автора В. Лукина. Общий объем текста составляет эквивалент 55 бумажных страниц. Произведение многоплановое и затрагивает разнообразные темы, однако его жанр наиболее вероятно можно определить как современная русская литература. Книга была добавлена в библиотеку 09.08.2023, и с этой даты любой желающий может удобно читать ее без регистрации. Наша читалка адаптирована под разные размеры экранов, поэтому текст будет одинаково хорошо смотреться и на маленьком дисплее телефона, и на огромном телевизоре.

Краткое описание

Хомуурунньукка узбек уонна таджик норуоттарын остуоруйаларын сахалыы тылбаастара түмүллэн киирдилэр. Остуоруйаларга Орто Азия норуоттарын муудараһа, үйэлээх үгэстэрэ көстөр, куһаҕан күүстэн үтүө санаа көмүскүүрүн, булугас өй, мындыр толкуй, хорсун быһыы быыһыырын туһунан кэпсэнэр.

Кинигэ Саха АССР норуот хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, учуутал, суруналыыс София Матвеевна Охлопкова төрөөбүтэ 100 сылын көрсө тахсар, кыра уонна орто саастаах оскуола оҕолоругар ананар.

Книга Саамай күндү бэлэх онлайн бесплатно

СОФИЯ МАТВЕЕВНА ОХЛОПКОВА

С.М. Охлопкова 1920 с. балаҕан ыйын 28 к. Уус Алдан Өлтөх нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Сэттэ кылааһы бүтэрэн, 1940 с. Дьокуускайдааҕы педучилищеҕа үөрэнэ киирэр. 1941 с. сэрии саҕаланыыта салгыы үөрэнэрэ уустугурар. Онон үөрэҕин тохтотон үлэлии барар. Онтон учуутала ыҥырыытынан училищетыгар 1942 с. төннөн, 1943 с. үөрэнэн бүтэрэр уонна Усуйаанаҕа ананар. Манна 1944 с. Николай Михайлович Дарамаевтыын көрсөн, сүбэлэрин холбоон ыал буолбуттара. 1945 с. ыам ыйын 2 к. Кыайыыны көрсө бастакы кыыс оҕоломмуттара. 1946 с. Токо оройуонугар көһөн бараллар. Онно София Матвеевна Чара Токотооҕу оскуолатыгар 1952 с. диэри учууталлыыр, 1952 с. Пединститукка үөрэнэ киирэр. Үс оҕолонон, 1954–1956 сс. Өлүөхүмэ I Нөөрүктээйитигэр саха тылын, литературатын учууталынан, үөрэх чааһын сэбиэдиссэйинэн айымньылаахтык үлэлиир.

Кэлин оскуолалар, совхозтар, нэhилиэктэр историяларын суруйуунан дьарыктаммыта, архыыпка элбэхтик үлэлээбитэ: Өлүөхүмэ улууhун Токо, Хаҥалас улууhун I уонна II Дьөппөн, Уус Алдан улууhун Бэйдиҥэ, Орто Эбэ оскуолаларын, «Токо», «Лена», «Октябрь 50 сыла» совхозтар историяларын суруйан хаалларбыта. «Кыым», «Саха сирэ», «Сахаада», «Кэскил» хаhыаттарга, «Хотугу сулус», «Чолбон», «Далбар Хотун» сурунаалларга элбэх ыстатыйата бэчээттэммитэ. Үс кинигэни таһаартарбыта: иккитэ остуоруйалары тылбаастаан, биирэ «Былыргы өбүгэлэрбит олохторо» диэн саха ыалын, сиэр-туом туhунан кинигэ.

Вера Лукина,

кыыһа

Узбек норуотун остуоруйалара

КАРНАЙДААХ УОЛ

Былыр икки уоллаах дьадаҥы киһи олорбута эбитэ үһү. Өлөр күнэ кэлбитигэр, уолаттарын ыҥыртаан ылан эппит:

– Оокколоруом, сотору эһиги бэйэҕит эрэ хаалыаххыт… Бэйэ-бэйэҕитигэр көмөлөсүһэн, иэдээҥҥэ түбэстэххитинэ өрүһүйсэн, эйэлээхтик олорооруҥ.

Инньэ диэн кэриэһин этэн баран өлбүт. Сотору буолаат, уолаттар кыраттан да мөккүһэн, этиһэн барбыттар.

Арай биирдэ кыра уол түһээбит, ол түһээтэҕинэ, киниэхэ аҕата кэлэн эппит:

– Тоҕойуом, эйигиттэн көрдөһөбүн: туох баарын барытын убайгар биэр – кини оҕолоох-уруулаах, ыал аҕата эбээт. Оттон бэйэҥ мин эргэ карнайбын ылан аан дойду устун айаннаа. Аһыыга-абаҕа ылларбыт да дьоҥҥо, үөрэр-көтөр да дьоҥҥо карнайгынан оонньоо. Оннук сылдьан дьолгун булуоҥ.

Кыра уол ити курдук оҥорбут: туох баарын убайыгар биэрбит уонна бэйэтэ эргэ карнайы ылан айаҥҥа туруммут.