Тасаввуфда нафснинг “Аммора”, “лаввома”, “мулхама”, “муюминна”, “Розия”, “марзим”, “софим” каби турлари бор. Наж, инсон озгина бўш келса уни чалғитиб гумроҳликка олиб боради. шунинг учун ҳам унга қул бўлмаслик, уни жиловлаш, қаноат машақатига чидаш, бировнинг маломатини кўтаришдир. Бундай сифатлар чин толибларнинг бурчидир.
Бешинчидан яна бир вазифа шулки суфий – шариатда комил, тариқат, маърифат ва хақиқатларда мукаммал, фидокор, собит ҳамда барқарор бўлмоғи лозим. Яна Тасаввуфнинг барчаси одоб ва покликдир. Шубҳали таомдан хазар қилиб, халол луқма ейиш улуғ фазиладлардан биридир.
Тариқатнинг қирқта мақоми бордир, шундан ўнтаси шариатда, ўнтаси тариқатда, ўнтаси маърифат ва яна ўнтаси хақиқатдир. Хақиқатдаги ўнта мақом қўидагилар: Хоки рох (туфроқ каби) камтар бўлмоқ, яхши ёмонни танимоқ, бор луқмага қаноат қилмоқ, луқмасини бировларга инъом қилмоқ, бирор кимсага озор бермаслик, фақирлигига мункир бўлмаслик, сайри сулук қилмоқ, ҳар кимдан ҳақиқат сиррини сақламоқ, шариат, тариқат ва маърифат аҳкомини билмоқ, шариат, тариқат, маърифат ахкомига амал қилмоқ.
Қувонганидан ўзини йўқотиб қўяёзган Муҳаммад Солиҳ Азимхўжа эшон билан анча фурсат суҳбатлашиб ўтирди. Эшон ортиқча такаллуфга қаршилик қилиб, бир чойнак чой билан кифояланди. Бу улуғ зотнинг камтарлиги, ширин ва мазмунли суҳбати Муҳаммад Солиҳни сеҳрлаб қўйган эди.
***
Хукмронлар келиб кетаберадилар, қудратли ҳалқ эса бир маромда одимлайберади, тубанликка асло юз тутмайди, фақат хукмронларни ё алқайди ёки қарғайди холос. Хаддиларидан ошган хукмронлар ярим оч, ярим юпун одамлар ҳақида қайғуриш ўрнига, Кимхобу – атласларга буркинишар, олтину – кумуш тўплашар, айшу – ишратдан бўшамай, дабдабали хаёт учун қайғуришар, шундоқ ҳам етарлигидан ортиқ бўлган бойликларини яна ҳам купайтириш учун тиришар эдилар. Улар шу даражада ахмоқликлар қилишар эдики, хатто ит ва мушукларини ҳам кумуш – олтин тақинчоқлар билан безатишар, шухратпарастлик йўлида хохлаган номаъқулчиликларни қилишар, ўзларининг разил ниятларини амалга ошириш учун мутаассиб – маддоҳлардан фойдаланишар, соддадил кишилар ёлғон – яшиқ афсоналар ва ривоятлар билан чалғитиб алдашлар эди. Ана шундай бир томонда бойликларга кўмилиб кетган бир ховуч одамлар фаровон бўлишса, иккинчи томонда йўқчилик гирдобида яшаётган мазлум ҳалқ меҳнат тагида, қашшоқлик исканжасида озоб чекиб яшар эдилар.