Г. В.Ксенофонтов, Саха сиринээҕи уопсастыбаҕа куттал
суох буолуутун кэмитиэтин чилиэнэ, Дьокуускайдааҕы уокурук суутун хамыһаара, олохтоох бааһынайдар хамыыһыйаларын салайан, саха омук култууратын тилиннэрии программатын оҥорор. 1917 сыллаахха кулун тутарга саха уонна нуучча бааһынайдарын холбоһуктаах съезтэрэ ыытыллар. Манна «Көҥүл» диэн саха интеллигенциятын түмэр федералистар холбоһуктара тэриллэр. Бу холбоһукка 400-тэн тахса саха бастыҥ интэлигиэнэ киирбитэ. Г.Ксенофонтов «Көҥүл» холбоһук салалтатын чилиэнинэн буолбута. Программаларын сүрүн ис хоһооно, сыала-соруга: омуктар бэйэлэрин дьаһанар, судаарыстыбаннастаах, бас билиилээх буолар бырааптарын билинэр, араас национальностар холбоһуктаах государстволарын федерацията. Федералистар Сибиир киэҥ, толору бырааптаах, Сибиир Дууматынан салаллар туһунан автономия буоларын модьуйсаллара. Г.Ксенофонтов Бүтүн Сибиир уонна Саха сирин икки ардыларыгар былааһы тыырсыы үлэтигэр этиилэри киллэриигэ көхтөөх кыттыыны ылар. Федералистар Бүтүн Россиятааҕы Учредительнай мунньах ыҥырылларыгар эрэллэрин сүтэрбэттэр. Онно депутакка кандидатынан Г.Ксенофонтовы аныыллар. Ону таһынан кини 1917 сыл иккис аҥаарыгар куорат Дууматын салайар. Бу кэмҥэ, бассабыыктар Саха сириттэн барбыттарын кэннэ, федералистар уонна эсердэр күүһүрбүттэрэ. Өктөөп өрөбөлүүссүйэтин Г.Ксенофонтов эмиэ, В.Никифоров курдук, судаарыстыбаннай переворот быһыытынан сыаналаабыта.
1917 сыллаахха ахсынньыга Томскайга суһал ыҥырыылаах Бүтүн Сибиирдээҕи съезд аһыллан Өктөөп өрөбөлүүссүйэтигэр эмиэ мөлтөх сыанабылы биэрбитэ. Бу съезкэ Саха сириттэн кыттыахтаах Г.Ксенофонтов, Бүтүн Россиятааҕы Учредительнай мунньахха депутат мандатын иһин киирсэ сылдьар кэмэ буолан, сылдьыбатаҕа. Ол оннугар быыбарга кыайан, мандат ылар чиэскэ тиксибитэ. 1918 сыллаахха тохсунньуга съезд быһаарыытынан Сибиири Сэбиэскэй Россияттан тутулуга суоҕунан билиниэхтээх Сибиирдээҕи парламент ыҥырыллыахтаах этэ. Ону баара тохсунньу 26 күнүгэр ыҥырыллыбыт Арҕаа Сибиирдээҕи Сэбиэттэр съезтэрэ бэйэтин дьаһалынан Сибиир Дууматын ыһан кэбиспитэ. Дьону хаайталааһын саҕаламмыта. Г.Ксенофонтов, Владивостогунан эргийэн, Сахатын сирин сайын эрэ булбута. Бу кэмҥэ Омскайга Сибиирдээҕи быстах салалта тэриллибитэ. Бу салалта Сибиирдээҕи Дуума ыытар үлэтин-хамнаһын сөбүлээбэт этэ. Бассабыыктар кыр өстөөхтөрө Колчак Сибиир Россияттан арахсарын, автономия буоларын быһаччы утарар этэ. Инньэ гынан бассабыыктары утары эрээри, кинилэри кытта биир сыаллаах курдук буолан тахсыбыта. Оттон федералистар буоллаҕына Сибиир автономията Саха сиригэр национальнай- территориальнай автономия үөскүүрүгэр инники хардыыга тирэх буолуохтаах диэн эрэнэ саныыр этилэр. Бассабыыктар уонна Колчак национальнай-территориальнай боппуруоска биир санаалаахтарын, кинилэр Сибиир Россияттан арахсарын хаһан да өйүөхтэрэ суоҕун Г.Ксенофонтов өйдөөбүтэ уонна, уобаластарынан хайдыһыы хаһан да тахсыа суоҕун билэн, политикаттан букатыннаахтык арахсыбыта. Баҕар, ол үчүгэйгэ буолуон сөп, тоҕо диэтэххэ, түмүгэр «Урааҥхай сахалар» курдук наукаҕа дьоһуннаахай историческай пааматынньык айыллыбыта. Хомойуох иһин, үлэ иккис тома сурулла сырыттаҕына, 1938 сыллаахха саас тутуллан репрессияламмыта.