Беседы с Тукаем / Тукай белән әңгәмәләр - страница 14

Шрифт
Интервал


Каләм – бөек, каләм – дәрәҗәле; Ходайның телендә ант урынында ул. Каләм – данлы, каләм – шанлы; каләм ул – чиргә дәва, кайгыны юар сабындыр…

Исламның миллиятне сакларга кушуы табигый улдыгы кеби, кызганырга лаек инсаннарны да ифрат дәрәҗәдә кызганырга кушуы да табигыйдер…

Дин димәк – бетмәс-төкәнмәс бер хәзинә ул.

4. Шәригатемез – Коръәне хәдистер, Коръәне хәдис тә кыямәт барачак, анда бер дә шик-шөбһә юктыр…

Без, «Хатәмен-нәбиин» аятенә иман иткән мөселманнар, һичбер вакыт Печән базарыннан пәйгамбәр вә мәзһәб башлыгы эзләмәскә тиешлемез…

Нигә курка бу татар, кузгалса дини мәсьәлә? Барсы кыркылдый тавыктай: «Дин кырак! Дәһри кырак!..»

Һәр кешенең үз хезмәте вә хәләл кәсебе илә тапкан бер телем икмәге юк шәригатьләр чыгарып, фәлән кеше – кяфер, фәлән – фасикъ32, син генә яхшы дип мактап яхшы булудан артыктыр.

5. Динле булып күренү – бик яхшы бер кәсеп ул… Бер кешене кяфер дип йөрү бик зур кабахәтлектер. Газиз иман капкасының ачкычы сезнең кулыңызга бирелмәмештер. Сез үзеңез теләгән кешеләрне иман капкасыннан кертеп, теләмәгәнне – чыгарып җибәрүгә нинди права таптыңыз? Юк, сездә бернинди дә права юк.

6. Наданлык сәбәпле көфергә төшү җиңел инде… Бер дә исеңез китмәсен: Мәккәи Мөкәррәмәдәге кәгъбә янында гөнаһ кыйлу мөмкин булган шикелле, Киевтагы монастырь янында саваплы эш кыйлу мөмкиндер…

Сугыша Инҗил белән Коръән, диләр; алдый алмаслар халыкны юк белән – монда хәзрәтләр сугышмый поп белән!..

Вакытсыз азан әйткән мәзиннәр яисә вакытсыз чиркәү каккан звонарьлар була инде…

Хак Тәңренең каршысында килешмидер тәһарәтсез намаз илә корбансыз хаҗ…

Килешмидер Коръән уку, тәсбих әйтү фәхеш-вәхшәт берлән тулган бер ханәдә… Фахиш тавыш, фахиш рух, фахиш көй! Фахиш мәгънә! Менә шулар безнең фәхшиятсез, пакь мөселман түрләренә кереп утыралар…

Әйдә, дустлар, бер тибрәник, акны Тәңре яклар бит… Караны бер көн каралтып, акны бер көн аклар бит…

Артка бакма, …идеал һаман да алда ул; алга барганнарга тик табыла табылса – Алла ул!

7. Мөхәммәд динен яклаучы!.. Бу эшләрдә зәхмәтләмик муллаларны, дин эшендә башчы иттек без аларны… Җитәр дин исеменнән кеше талау, җитәр шәригать исеменнән халыкны каралту, җитәр болганчык суда балык тоту! Батсын фанатиклар!

8. Җитми мыр-мыр хәтем – чын, саф Коръән кирәк… Телсез муллалар бернәрсә әйтмәкче булалар, ләкин, аһ, наданлык, иреннәрен селкетәләр дә, бернәрсә дә фәһемләнми.