Тоҥ турар үүтээни отуннубут, оһохпут үөрэн-көтөн умайан сирилээтэ. Үрэххэ киирэн ойбон алларан, уу баһан, ас астанныбыт. Эбии, тэйиччи сиртэн хаппыт маһы кэрдэн, түүн отторбутугар мас бэлэмнээтибит. Хойукка диэри түбүгүрдүбүт. Үүтээммит киһи тыына бурҕаҥнаабат эрэ буола сылыйыыта Баай барыылаах Байанайтан, сир-дойду иччилэриттэн көрдөһөн, Дьокуускай куораттан анаан-минээн кэргэммэр астатан аҕалбыт арыылаах алаадьыбынан аал уоппун айах тутан күндүлээтим. Ботур-ботур кэпсэтэ-кэпсэтэ аһаатыбыт. Тото-хана аһаан баран, утуйар таҥаспын бэрийдим. Баата матараас үрдүнэн таба тэллэх тэлгээтим, ол үрдүнэн үүтээҥҥэ баар олохтоох нэк буолбут куобах суорҕаны уурдум уонна эмиэ нэк буолбут куобах суорҕанынан, онтон кус түүтэ суорҕанынан сабынным.
Үүтээммит истиэнэтин быыһынан ыраах кылахачыһар сулустары көрөн, тыыммыт бурҕаҥныы-бурҕаҥныы, кэпсэтэ сыттыбыт.
«Бэрт дии, дьиҥнээх булт диэн маннык буолар: хайа эмтээх сибиэһэй салгына, кылыгыраан сүүрэ сытар таас Дьааҥы үрэҕин дьэҥкир уута, сибиэһэй булт этэ. Өссө мантан ордук булчукка туох наада. Хата, доруобуйаҕын көннөрөн, эмтэнэн бар», – диир Бүөтүр…
Мин маннык хардарабын: «Ээ, эмп-томп бөҕөнү аҕалбытым, бүтүн биир мөһөөччүк».
Киһим тута өйдөөбөтөхпөр сүөргүлээн: «Ити аата айылҕа эмин этэбин. Онтум ыалдьар, мантым ыалдьар диэн үҥсэргиигин, мин луохтуур буолбатахпын. Эн бэйэҕин харыстаммакка, ыалдьабын диэбэккэ, тоҥуу хаары кэһэн үлтү сылайар гына хаамп, айылҕа бэйэтэ көрөн эмтиэҕэ, эн сибиэһэй салгыҥҥа хаамп эрэ», – диэн хомуруйа соҕус сүбэлээн эттэ.
Кэпсэтэ сытан этим атыйан, дьагдьайан бардым. Туран чараас бэргэһэ кэттим уонна уота сөҕүрүйбүт оһохпор мас эбэн баран: «Үүтээммит кыра салгыннаах, сөрүүн соҕус дуу», – диэн сэрэнэн эттим.
Киһим сөбүлээбэтэх куолаһынан сөҥүдүйдэ: «Кыһыҥҥы булка кэлэн баран мантан сылаас тыа дьиэтигэр хонуом дии санаабытыҥ дуо? Үөл мутук тосту тоҥор тымныытыгар манна хапкаан көрө сатыы кэлэр, кырдьык, саллыылаах. Аара тоһуурдаргын көрөн, хараҥаҕа харбыалаһан, туос сатыы бырдыҥ быстан күлгэдийэн кэлэҕин, илии иминэн мас мастыыгын. Ол сылдьан сүгэҥ уга тосту ыстанан ыксатар. Дьэ, быһатын эттэххэ, дьиҥнээх эр киһи булда бу буолар. Маннык булка уол оҕо уйана-хатана биллэр, уһаарыллар-хатарыллар», – диэн саҥарбыппын кэмсиннэрдэ.
Саха былыргы булчуттара түүлээх соноругар төһөлөөх тоҥмуттара-хаппыттара, эрэйи эҥээрдэринэн тэлбиттэрэ буолуой диэн бэйэм эппинэн-хааммынан билэн олус сөхтүм. Төһө ичигэс таҥастаах буолуохтарай, уонунан көскө салаасканан сатыы бултуу тахсар дьон. Былыргы улуу булчуттары ытыктаан, кинилэртэн саллан, саҥата суох сөҥөн сыттым.