– Оттон, дьэ, үүтү иһэн биэриэххин. Дьэ көҥү барыа этиҥ буоллаҕа.
Онуоха Момуой туох да диэн хардарбат. Па даҕаны, туох улуу хамсааһына буолаары гынна диэн өрө сүүрэн тахсыбыта, баара-суоҕа саах айдаана эбит дуу.
Сотору дьон биир дьыаланы түргэнник быһаардылар. Хантан эрэ биир иһити ойутан аҕалан истилэр. Yүлүйэ ол иһит, онтон өссө биир кураанахтаныар диэри иһийэн тура сатаан көһүйэ сыста. Дьиэтигэр киирэн хаалыаҕын интэриэһинэйэ дьэ саҕаланыах курдук.
Төбө көрө сатаан баран:
– Ээ, миэхэ эмиэ кутуҥутууй, – уонна салбаммахтаан ылла.
– Момуойга, кырдьаҕаска, кутан биэриҥ эрэ, – бу иннинэ дьону үөрэтэрдии иһийэн турбут Мара Бааска көөҕүнээтэ.
Төбөҥ бэлэм устуопкалаах сылдьар эбит. Онтун тоһуйан биэрдэ. Толору куппуттарын хантас гыннаран кэбистэ уонна испитин мэлдьэһэн мэндээриччи көрөн турда. Бороскуой ытын үрүүкэтэ дьикти.
– Чоот эрэ, б… ыта! Баһын хампы тэппит киһи баар ини, – Сандал ыалын ытыгар суоһурҕаннаҕа буолла. – Миигин баҕас үрүө да суохха баара. Хайа муҥун.
Күндү астан ким да маппата. Бэл, Бааттаах балайда турса түстэ. Ыттара кыһалҕата суох сыталлар. Бороскуой ытын үрүүтүгэр кымаардаан да көрбөттөр.
Ньуу-ньаа буолан барыыларын саҕана биир оҕонньор тиийэн кэллэ.
– Оҕолоор! Прасковья Ивановна манна олорор дуо? – бачча киэһэ хайалара балайданан кэллэҕэй.
– Ким, ким?
– Прасковья…
– Аа, Бороскуой дуо?
– Во, во, кини.
– Оттон эн ким буолаҕын?
– Ээ, эһиги миигин билбэккит. Маппый диэммин. Бу дойдуттан барбытым түөрт уонча сыл буолла. Огдооботуйан, олоҕум огдолуйан бу диэки кэлэн хааллым. Бороскуой эмиэ соҕотох дии? – оҕонньор эргэлээх хараҕар эрэл кыыма кыламнаан ылла.
– Дьэ, соҕотох доҕор. Хата, кытаат, кытарчы көр, – Сандал ыгылла-ыгылла күлэрин кыатана сатаан хардьыгыныырын быыһыгар.
Оҕонньор биллэрдик содьороҥнуур. Арааһа, быратыас атахтаах быһыылаах. Онтун умнан, түөрт уон сылы түөрэ көтүөхтүү түөрэҥэлии турда. Бороскуой тиэргэнигэр биирдэ баар буолан хаалла. Ыт өрө баһыгырыы түстэ. Сотору Бороскуой ытын буойар саҥата иһилиннэ. Уот умайда. Итини барытын маннааҕы дьон манаан ахан турдулар.
Онтон эмискэ Бороскуой уота ньимис гынан хаалла.
– Эйии, тоҕо соторутай. Кырдьаҕастарыҥ шустрайдар ээ, – Дьаллай Дьааска дьаллаҥалыыр уочарата буолла.
– Момуойуҥ да сүрдээх буолуо, – аны Тайах Дармыдыан олбуор киэргэлэ төбөнү хаадьылаата.
Момуой да хаһан эрэ ойохтооҕо. Иик-саах тоҕобун, күҥҥэ бачча биэдэрэни таһаарабын, оччо бөҕү уматабын диэн киһи аайы муҥатыйара. Биир оҕус таһаҕын саҕа бөх чабычаҕын тоҕорун улахан сах гынан байара. Бөхтөн сылтаан ойоҕун тойон үүрэн кэбиспитэ. Туох баар ордук малын, таҥаһы-сабы таһааран уматаат, ол ойоҕун умна охсубута. Онтун билигин куһаҕан түүл курдук саныыр быһыылаах.