– Хэт ар? – къоджэ и натIэм теса нэгъуджэр къригъэкIуэтэхауэ.
– Сэращ, Мамэ, Маринэщ. Мы си гъусэр плъагъуркъэ?
– Хьэ гуэр солъагъу.
– Мыр хьэ гуэркъым – Мыщэщ, ди Мыщэщ. ПщIэжыркъэ ар?
– Ан–на, сыт а жыпIэр!
Жансурэт хуэмурэ кIэлындорым къох. ЛъэбакъуитI-щы къечри, аргуэру къоувыIэ. Къоплъэ. Къожьэж. Къабгъэдохьэ. Зигъэщхъауэ, зыри жимыIэу Мыщэ и щхьэм толъэщIыхь. Магъ Жансурэт зэщыджу. Хуэмубыду и нэпсыр къыфIыщIокI.
– Алыхри бегымбарри узогъэлъэIу, Мыщэ, къысхуэгъэгъу, икъукIэ лей уэсхащ. ШкIумпIт абы щыгъуэ мыр, – жиIэурэ и натIэм IэштIымкIэ тоуIуэ Жансурэт. Ей, бетэмал, хъуакъым ар. ЯпэкIэ сыплъауэ щытамэ, ар къысщыщIынтэкъым. ПщIыхьэпIэу дапщэщи си нэгу ущIэкIауэ пщIэрэ уэ, Мыщэ?
– Зи бзэ мыпсалъэ хьэм «къысхуэгъэгъу» жепIэкIэ сыт, мамэ. А тхьэмыщкIэм лейуэ епхар къыпхуигъэгъуну Алыхьым елъэIу. Ар бгъэзэкIуэжыну ухуеймэ, мис Мыщэ къыпхуэсшэжащи, егугъу гъашхэурэ зыкъегъэужьыж. Плъагъуркъэ мы тхьэмыщкIэр гъур зэрыхъуар. Мы пщIантIэм зэрыдэкIрэ и ныбэ изу шхауэ къыщIэкIынкъым.
– Си жьэ ерыскъы дзэкъэгъуэ дэсхьеинкъым, Мыщэ и Iыхьэ хэмыкIауэ. Тобэ, тобэ, сыту Iеищэ ухъуа. Фэрмэ къупщхьэми укъыхуэнай. КIущэ тхьэмыщкIи къекIуэлIэжамэ арат. Абыи куэдрэ сыхуилъа мыгъуэщ.
– Ухуилъа къудейкъым, мамэ. Iэджэрэ жыхапхъэ ебутIыпщащ, и кIэмкIэ къэбубыду унэм щIэбдзащ.
– Ари пэжщ, ауэ сэри а зэманым сытэмакъкIэщIу щытащ. «Хьэм и губжьыр кхъуэм трелъхьэ» жыхуаIэм хуэдэу ди псэукIэ зэкIэлъымыкIуэм тэмакъкIэщI сищIауэ, си губжьыр хэтми зыгуэрым тезмыкъутауэ си гур и пIэм итIысхьэжыртэкъым. Уэ иджы къыбгурыIуами сщIэркъым, си хъыджэбз, ауэ унагъуэм къыщыхъей псалъэмакъхэм я нэхъыбэр къызыхэкIыр псэукIэ зэкIэлъымыкIуэрщ. Уи адэмрэ сэрэ щхьэгъусэ дызэхуэхъуа иужь, дызыхуей дымыгъуэту фэ фыкъэжэпхъыху гугъу дехьащ. Уи адэр Iуниверситетым егъэджакIуэу щылажьэрт, ауэ кандидат, доктор цIэхэр иIэтэкъыми мазэ улахуэр мащIэ дыдэт. Сэ сымаджэщым сыщылажьэрт. Си мазэ улахуэр, щIакхъуэ уасэ къысхуэмынэжу, зы бэзэр кIуэгъуэм текIуадэрт. Абы щыгъуэми мы жылэм къейлыжа щыгъын лъапIэхэм, импортнэ жыхуаIэхэм хуэдэ къэсщэхуми аратэкъэ. ТIуми ди улахуэр зэхэту тшхынымрэ ди фэ къимыщу къэткIухьынымрэ тенэцIыхьауэ хурикъуу арат. Абы нэмыщIыжкIэ мы къуажэр къытпыщIати, зы щэбэти, тхьэмахуи дэмыкIыу дыкъэкIуэжырт. АпщIондэху лIыжьымрэ фызыжьымрэ я пащхьэм IэнэщIу дыкъихьэжыфыртэкъым. Дэ зыхуэдгъэныкъуэурэ тхъуцIынэ, лы жыпIэми къахуэдмыхьIауэ дыкъэкIуэжыртэкъым. Абы дызэрыщыIэ махуитIми етIысэх жыхуаIэ диIэтэкъым. Гъэмахуэм хадэм дилэжьыхьырт: хэтсэрт хадэхэкI, пхъэщхьэмыщхьэ жыгхэр зыхуей хуэзэу зепхьэн щхьэкIэ дапхуэдиз пыщIауэ пщIэрэт. Абы пыщIати фи адэм етIысэх жыхуаIэр ищIэртэкъым. А махуитIым гугъу зэрехьар къемыхьэльэкIу лэжьапIэм кIуэрт. Щэбэт-тхьэмахуэр къэсырти, аргуэрыжьу къуажэм дыкIуэжыну гъуэгу дытеувэрт.