Жаныбеков Шангерей. Өнегелі өмір. В. 31 - страница 3

Недавно уважаемый ветеран войны и труда представил нам свои мемуары, подготовленные им в период пребывания на пенсии. В них имеются материалы о его предках, воспоминания о жизни, трудовой и общественно-политической деятельности юбиляра, его отзывы о современниках и информация о его зарубежных поездках.

Редакционный совет при Казахском национальном университете имени аль-Фараби решил издать их как книгу воспоминаний ветерана под названием «О пройденном пути и добрых попутчиках».

Учитывая особые заслуги Ш.Ж. Жаныбекова в патриоти- ческом воспитании молодёжи, развитии национальной культуры нашего народа и других социальных проблем, сочли целесообразным выпустить специальную книгу из серии «Өнегелі Өмір».

Аға… Қарға тамырлы қазақта орны бөлек ұғым. Аға деп ағынан жарылған, іздеген жерден табылған жанды айтады.

Аға деп кішіге пана, ақылшы дана жанды айтады.

Аға деп сүттен ақ, ініге жақ жасы үлкенді айтады.

Қазақ: «Аға жақсы болса – панасы бар, жаман болса – жабылған жаласы бар», – деп ағаны екіге бөледі.

Аға қандас бауырың ғана емес, ақылымен, ісімен, халыққа, елге сіңірген еңбегімен танылған жасы кіші болса да, жолы үлкен жандар болады.

Кең мағынада олар елағасы, ауылағасы, мәжілістің төрағасы т.б. болуы мүмкін. Қазақ атам: «Ауылдың ақсақалды ағаларының қарасақалды ағасы бар», – деп, жасына қарамай, елге танылған ел ағасы барын айтуы осыдан.

Ендеше «Аға» болудың жөн-жосығы әрқилы. Өз ағаң елағасы болып танылса, қандай ғанибет.

Менің өзіме тетелес елағасы болған бауырым Оразалы бұл күні дүние салып кетті. Ағамның құрдастарының қан майданнан аман оралып, еліне еңбек етіп, есімдері танымал болған достарының бірі, бір де болса, бірегейі Шәңгерей Жәнібекұлы бүгін 75 жасқа келді. Орекең тірі болса әбігерленіп, қатты қуанар еді-ау. Марқұм Орекең жүрген жері базар еді. Әсіресе, оның әзілі Ғаббас ағамен (ақын Жұмабаев) қатты жарасатын. Әубәкір ағамен (Қасымханов) әзіл-қалжыңы белгілі бір шектен аспайтын. Ал, Шәңгерей Жәнібекұлымен сыпайы ғана әзілдесіп, айтпай түсінісіп, қыз мінезді, сегіз қырлы, бір сырлы досын әзіл-оспаққа қимайтын еді.

Шәкең, шын мәнінде, қазақ зиялыларында сирек кездесетін жан. Шәкеңді «сегіз қырлы, бір сырлы» Азамат деу орынды болар еді. Ол – кішіпейіл, қанағатшыл, еңбекшіл, кешірімшіл, қайырымшыл, ұлтжанды, оптимист, гуманист. Оның сыры – адалдық, тазалық.