Dlaczego współczesny człowiek potrzebuje takiej techniki i czy w ogóle jest potrzebna? Czy sen może w jakiś sposób wpłynąć na nasze życie w rzeczywistości? Osoba, która nauczyła się pewnie radzić sobie z problemami, przeszkodami, przeciwieństwami w stanie snu, jest w stanie przenieść tę pewność siebie na wydarzenia swojej codziennej egzystencji.
Samospełniające się proroctwo.
Myślę, że kiedy piję kawę, podnosi mi się ciśnienie krwi. Z tego przekonania moje wskaźniki ciśnienia będą wyższe niż tych, którzy tak nie uważają.
W XX wieku amerykański socjolog Robert K. Merton zaproponował społeczności naukowej termin „samospełniające się proroctwo” – self-fulfilling prophecy. Jednak sama koncepcja nie jest nowa: była znana od najdawniejszych czasów, a dowody na to znajdujemy w źródłach folklorystycznych – starożytnych mitach greckich, legendach indyjskich itp. Właściwie to jest przepowiednia. Jednak niezwykłe, ale bezpośrednio lub pośrednio wpływające na rzeczywistość. Wiarygodność przepowiedni nie ma znaczenia, tutaj jest to bardziej kwestia wiary. Proroctwo może być absolutnie niewiarygodne. Jednak im silniejsza jest wiara człowieka w przewidywanie, tym bardziej zmienia się jego zachowanie, a w konsekwencji otaczająca go rzeczywistość.
Rozważmy to zjawisko nieco bardziej szczegółowo. Tak więc osoba otrzymuje prognozy dotyczące wydarzeń, które w najbliższej przyszłości będą miały miejsce w jej życiu. Strach lub inne emocje zmuszają ją do zmiany kolejności swoich zwykłych działań. Ten nowo wymodelowany scenariusz prowadzi do dokładnie takiego wyniku, jaki został wskazany w proroctwie.
Badając to zjawisko, Robert C. Merton oparł się na twierdzeniu Thomasa – twierdzenie socjologiczne. Oto jak to brzmi: „Jeśli dana osoba definiuje sytuację jako rzeczywistą, jest ona rzeczywista w jej konsekwencjach”. W pracy „Teoria społeczna i struktura społeczna” Merton traktował następującą sytuację jako swoistą ilustrację własnych twierdzeń: istnieje fikcyjny bank o stabilnej sytuacji finansowej. Szereg zdarzeń losowych, nic nieznaczących w odosobnieniu, rozwiązane pogłoski o możliwym bankructwie banku prowadzą do paniki wśród deponentów. Rozpoczyna się odpływ inwestycji i depozytów, a bank naprawdę dochodzi do bankructwa.
A oto przykład bardziej zbliżony do otaczającej nas rzeczywistości. Student martwi się zdaniem poważnego egzaminu. Mimo przygotowań tak przekonuje się o porażce, że tak właśnie dzieje się z nim podczas egzaminu. Nie ma w tym nic zaskakującego ani magicznego: po prostu człowiek w stresie był zdezorientowany, zapomniał o materiale, nie mógł się skoncentrować na czas i zdać egzaminu. Negatywny wynik dodatkowo przekonuje go o „predestynacji” tego, co się wydarzyło.