– Оо, убайым кэллэ!.. – диэбитинэн тура эккирээтэ, түһэҕиттэн мас сыыһын тэбэннэ.
Бу – кинилэр улахан убайдара, ааспыт күһүн Илин Эҥээр улуустарынан олорор доҕотторугар үлэ-хамнас кэпсэтэ диэн барбыта уонна сүтэн хаалбыта. Ол бэйэтэ, дьэ, бу көһүннэ!
– Эн! Суоластаама хайаама! Арааһа, баттыгастаах баайдар былаастарын төнүннэрээри, саа туппуккун быһыылаах! Кыайбатыҥ буолуо биһигини – бүтүн Арассыыйа үлэһит-бааһынай аймаҕын! Атына буоллар, Кыһыл дружинаҕа суруттаран саҥа былааһы туругурдуһуоҥ этэ! Эн өһөскүн уонна акаарыгын! Кыһыл дружинаҕа саллаат буолан, үс бырааттыылар бииргэ сылдьыах этибит…
– Көр эрэ! Хара түөкүнү!.. Бырааккын кыһыл этэрээтигэр ылбыт дуу, ылаары кэлбит дуу эбиккин буолбат дуо?!.. Киһилии киһи эбитиҥ буоллар, бииргэ төрөөбүт бырааккын өлөр-өлүү айаҕар умса анньан биэриэ суох этиҥ!.. Ол ханна баарый?! Дьиҥнээх суолас – саатар сирэйэ суох эбиккин!..
Нохоо! Кыһыл этэрээтигэр хайыы үйэ киирэн олороҕун дуу, тугуй?! – улахан убай аны кыра быраатыгар хайыста.
– Ээ, суох… Көннөрү, Кыһыл дурусуунаҕа киирэҕин дуу, суох дуу диир эрэ…
– Бу ыты көр эрэ!.. Ити буоллаҕына, нохоо! Биһиги эмиэ үлэһит-бааһынай үрүҥ былааһын иһин сэриилэһэбит! Кыһылга бараҕын дуу, биһиэхэ – үрүҥ бастаанньыстарга – холбоһоҕун дуу? Тала оҕус!
Кыра быраат икки убайын хардары-таары аһыннарыах курдук көрдө. Уоһа мэрбэҥнээтэ. Икки убайдара – биирдэрэ доҕорун кытта олорон эрэн, атына уонча саалаах дьон иннигэр туран эрэн, бырааттарыттан хоруй эрэйэн, батары көрдүлэр.
Балачча өр турбахтаан баран, кэмниэ-кэнэҕэс кыра быраат ыган-ыган, улахан убайын диэки хайыһан:
– Убаай, эйигин кытта… барсабын… – диэтэ.
– Ол иһин даҕаны, быраатым барахсан! Мин тылбыттан тахсыаҥ дуо? Эйигин бу олорор тойооскуттан куруутун ордорор этим!.. Бастаанньаҕа да буоллар, сатыырбынан харыстыы, көрө-харайа сылдьыам, – улахан убай кыра быраатын эйэргээбиттии көрдө.
– Суоластар! Бандьыыттар! Итинтэн ордуоххут дуо? Бу күнтэн ыла эһиги иккиэн миэхэ убай да, быраат да буолбатаххыт! Эһиги Арассыыйа үлэһит-бааһынай аймаҕын хаан өстөөхтөрөҕүт!.. – чэкиис быраат кыыһыран өрөһөлөннө.
– Хара түөкүн! Эн дьолгор ийэлээх аҕабыт көмүс уораҕайдарыгар бырааттаах балтыбыт харахтарын ортотугар көрүстүбүт! Аҕаҥ тыыннааҕа буоллар, эйигиттэн төһө эрэ кэлэйиэ эбитэ буолла! Үс уолуттан, биир кыыһыттан эйигин эрэ ордорон үөрэхтээбитэ. Онтуттан, бука, кэмсиниэ эбитэ буолуо! Дьэ, киси бөҕөҕүн!