– Эн иннигинэ аҕай Илибиэтэ үөрэхтээх сиэнэ Испирдиэн кэлбитэ. Дьиэтигэр бүгэ сытар. Сураҕа, туох эрэ үлэтин суруйар үһү. Аны туран, Мара Бааска субу босхолонон тахсыбыт. Эмиэ дьиэтигэр киирэрэ буолуо. Уонна ханна барыай. Айанньыттар уулуссаларыгар да бырааһынньык саҕаланан эрэр, – ситиннэ кэлэн хараҕа уоттанарга дылы гынна. – Хайа муҥун, айанньыт дьон хаһан эрэ син эргиллээхтиир буоллахтара, – Yүлүйэ хараҕар ити ааттаммыт дьон былыргы үйэтээҕи дьүһүннэрэ көстөр.
Учуутал оҕотун эрэ иһин көрсүө дэнэр, илибирээн тахсар Испирдиэҥкэ, ол саҕаттан баппат батаҥа Бааска уол. Бу эргин икки Бааска баара. Бэрдинэн биллээччитэ көннөрү Бааска, дьиикэйгэ тиллээччитэ мара диэн сүрэхтэммитэ. Yчүгэйэ наар үчүгэйгэ таласпыт, мөкүтэ аллара сурулуу турбут. Олоҕуҥ укулаата оҕо сааскар ууруллар буоллаҕа. Эҥин дьон эҥэрдэһэн эрииһилэр. Тоҕо да биир кэмҥэ түбэһэ эргиллибит бэйэлэрэй? Туох быатыгар?
-3-
Сайын сайына өтөн син куйааһырда. От-мас өрүһүспүттүү үүнэр аакка барда. Дьиэ таһынааҕы хаптаҕас номнуо кытаран эрэр. Yүлүйэ иһирдьэ-таһырдьа тэпсэҥнээн күнү билбэккэ аһарар. Бүтэ-оһо охсон сир астыан эҥин баҕарар. Биирдэ Бороскуойдуун бу эргин сылдьан дьэдьэннии түспүттэрэ. Оччону амтаһыйан баран сытыа дуо – ыраатыан санаталыыр да, көлөлөөх көстүбэккэ атахтаата.
Чуумпу диэн, дьэ, манна дэлэй. Араадьыйа да айдаарбат, массыына да ааспат. Биирдэ эмит Сандал «норообото» бу уулуссанан өссө ким эрэ сылдьарын биллэрэр. Ол аайы Бороскуойдуу түннүгэр сүүрэн тиийэр. Мас быыһынан оччолоох көстүбэтэр да. Уонна эмээхсин ытырыык дэнээччи ыта хам-түм үрэн моргуйан хас киһи ааспытын, эмээхсиҥҥэ аараабытын үҥсэр.
Күүлэ аана кыыкынаата. «Айалыырынан» сылыктаатахха Бороскуой быһыылаах. Кини кэннэ уонна ким буолуой.
– Былыт ыган эрэр. Эмиэ ардаан эбэрэ буолуо. Дьэ, моһуок.
Эмээхсин итиэннэ чэйдиэн иннинэ тахсан бэрт.
– Моһуок, моһуок диэтэҕиҥ, – тугу эрэ этиэ буолуо эппэт курдук, – Дьэ, дьиэҕэр кэлэн баран тугу түһээтиҥ?
Yүлүйэ бу дойдуну булуоҕуттан утуйан абыранна. Сыллааҕы сылаата тахсар буоллаҕа. Түүллээх бэйэтэ сытта да хараҥаҕа тимирэр, тугу да көрбөт.
– Ии, оттон бэрт дии. Сорох ону-маны түһээн байар. Эчи, киһи онтун тойоннуон да саллар. Тугу биттэнэрим буолла… Дьэ, моһуок, – Бороскуой «моһуогуттан» атыны тугу да быктарбат.
Ол эрээри, хаһан чэй оргуйуор, иһиллиэр диэри иһигэр тута сылдьыбытын син кэпсээтэ.