Үйде теледидар жоқ еді. Бірақ әр кеште Әлихан – кіші бауыры үшін ертегішіге айналатын. Ол армандауды үйренген. Кейде оларды қиялмен аспанға ұшырса, кейде теңіздің астына түсіретін. Балықтың арқасына мініп, бұлттардың үстінен өткен түстері де бар. Ал кейде – үнсіз отырған анасының көзіндегі көлеңкеден – төңіректегі шындықты түсінетін. Бұл отбасындағы алғашқы «байлық» – елестету еді.
Алғашқы алты ай осылай өтті. Сәуле күндіз-кеш тазалықшы, ыдыс жуушы болып жұмыс істеді. Күніне екі-ақ теңге табатын. Бірақ ол теңгеге бір мейірімді күлкі қоссақ – бір үйді асырауға жетердей сезілетін.
– Бүгін үш үстел жудым, бір жұтым ғана сорпа іштім. Бірақ Аллаға шүкір, тіріміз, – дейтін шаршаған жүзін жасыра алмай.
Ол сорпамен Әлихан мектептен келеді. Әмір ойынды тоқтатады. Барлығы кішкентай үстелдің жанына үнсіз отырып, тағамға емес, бір-бірінің көзіне қарап тойып алатын. Бұл үйде дастарқан сірә шүкірмен жиналатын, у-шумен емес.
Алты айдан кейін Шаймерден атасынан қалған кішкентай бау-бақша сатылды. Ол ақша үш адамға арналған ғажайыпқа айналды: Сәуле еш ойланбастан пәтер сатып алды. Иә, үйдің іші бос. Жиһаз жоқ. Бірақ бұл енді «үйіміз» деп айтуға болатын алғашқы баспана еді.
Пәтер ескі болса да, есіктер жабылады, терезеден жел соқпайды. Асүй – іште. Бұл – Сәуленің өміріндегі алғашқы жайлы тыныс сәті еді. Сол күні Әлихан анасын үнсіз бақылап отырып ойлады:
«Бұл қолдар тек еден жумаған. Бұл қолдар – бізге жаңа өмір құрған кірпіштер.»
Алайда жаңа өмір – жаңа күрестің есігі болатын.
Әлихан сол жылы сегізінші сыныпта еді. Мектебін тастап кетпеу үшін, қаланың екінші шетіндегі ескі мектебіне күнде жаяу барып жүрді. Таңғы алтыда тұрады, жетіде үйден шығады. Жаңбыр, қар, жел – ештеңе тоқтата алмады. Әр басқан қадамы – іштей айтылған бір дұға секілді. Ол жолда жүріп келе жатып, үнемі бір сөзді қайталайтын:
«Бұл қала мені жұтпайды. Бұл әлем мені ұмытпайды.»
Мектепте кейде мазақ етілетін. Киімі ескі, кейде дәптері жоқ, кейде қарындашы жұқа. Бірақ оның ішкі жарығын ешкім өшіре алмады. Мұғалімдер оны байқап қалды. Әлихан – үнсіз, бірақ терең ойлайтын бала еді.
Сол күн де келді. Лицейге қабылдау емтиханы. Арманы – теңіз училищесі. Толқындардың үнінде өмір құру. Анасына үй сыйлау. Қабылданды. Арманы орындалды.
Бірақ мектеп – алыс жерде. Чешме. Қымбат қала. Жатақ бар, бірақ күнделікті шығындар ше? Сәуле бір сөз айтпады. Тек: