Башта болын сап-сары булып янды. Су буенда Үги ана яфраклары берсен берсе узышка чәчәк атты. Нәүрүз гөлләр бөтен болынны сап-сары келәм итте. Аларга карап бар да сокланды.
Нәүрүз гөлнең чәчәкләре дә ачкыч кебек. Яз капкаларын ача торган ачкычлар шул инде алар. Нәүрүз гөл чәчәк аткач, яз башлана. Башта сиртмә койрык койрыгы белән сугып елгадагы бозны вата, боз китә, аннары Нәүрүз гөл яз ишекләрен ача. Шуннан яз килә табигатькә. Менә шундый җаваплы миссия йөкләнгән Нәүрүз гөлгә.
Һәр җан иясе үзенчә җайлаша тормышка. Читтән берәү аны очраклы дияргә мөмкин, әмма алай түгел! Барысы да яшәр өчен, табигатькә ярашыр өчен җайлашкан. Нәүрүз гөл дә менә шулай. Аны күргәннәр бөтен чәчәкләрен дә бер дияр, әмма алай түгел! Кайбер чәчәкләре кыска көпшәле – бал корты гәүдәсе чәчәккә кунганда корсагына серкә эләктерә. Кыска чәчәкле икенче чәчәккә куна икән, анысы кабул итми серкәсен – чөнки туры килми! Ә кайбер чәчәкләр озын көпшәле – теге кыска чәчәктән эләктереп алынган серкәне шул гына кабул итә ала! Үз туганнары белән “никахлашмас” өчен нәүрүз гөл менә шундый чарасын тапкан. Менә шундый акыллы чәчәк.
Нәүрүз гөл белән Үги ана яфраклары ничек сап-сары итсә дөньяны, шулай ук тиз юкка да чыктылар.
Ап-ак булды болын– Үги ана яфраклары ап-ак орлыкларын койды. Шуны күргәч, Алчәчәк көнләшеп тә куйды. Башкалар әле чәчәк ату турында уйлый гына, ә Үги ана яфрагы белән Нәүрүз гөл инде бу дөньядагы бурычын тәмамладылар – орлыкларын да койдылар.
Ә син, Алчәчәк? Син әле нәрсә эшләдең?
** *
Алчәчәк болын белән таныша. Көн туган саен яңа үләннәр яңа яклары белән ачыла. Ә үләннәр төрле… һәм бертөрле. Төрле-төрле булып тоелганнар бертөрле булып чыга, бертөрле тоелганнар – төрле.
Яр читендә камышлар янында сары күзле, ак таҗлы матур чәчәк үсеп чыкты. Ромашка ул, Ак чәчәк диделәр. Берзаман бөтен болынны шундый ук сары күзле, ак таҗлы чәчәкләр басып киткәч, Алчәчәк Ромашка бигрәк тиз үрчи икән дип көнләшкән иде. Анысы бөтенләй башка чәчәк булып чыкты: Сары чәчәк, Айлы чәчәк икән… Чәчәкләре бер үк кебек, сабаклары белән яфраклары гына үзгә. Айлы чәчәк туры сабаклы, имәннеке кебек яфраклы, ә Ромашкасы тармакланып китә икән шул… Ә кешеләргә барыбер – бөтенесе дә Ромашка… Менә шулай инде ул үзеңнең йөзең булмаса! Исемеңне дә югалтасың…
Былтыргы тамырларыннан кыяклы Йонча үсеп чыкты. Йонча ул Сүсәнгә дә бик охшаш, әмма икесе ике төрле. Ә кешеләргә барыбер – икесен дә бер дип уйлыйлар.